Tips bij angsten

De bron van angst is een te hoog gehalte aan adrenaline, noradrenaline en cortisol. Deze hormonen zorgen ervoor dat jouw hart sneller gaat kloppen, dat je bloeddruk wordt verhoogt, dat je het warm krijgt, misschien zelfs gaat zweten en dat je de adrenaline voelt. Je voelt onrust en gejaagdheid in je lijf. Als dat gevoel te groot wordt of te lang blijft bestaan wordt er een sein aan het zenuwstelsel gegeven van GEVAAR. Wanneer je dit gevoel als eerste ervaart in een bus, durf je vervolgens niet meer in een bus omdat jouw brein een link heeft gelegd met BUS=GEVAAR.

Het is dus van belang om te leren hoe je jouw zenuwstelsel tot rust kan brengen en vervolgens aan de slag gaat met wat er nou voor zorgt dat je telkens zo aan gaat of constant aan staat. Dat kunnen ingehouden emoties zijn en ook heftige gebeurtenissen die een grote impact op jou hebben gehad.

Hier zijn vijf redenen waarom relatietherapie nuttig kan zijn:

1. Betere Communicatie

Relatietherapie helpt partners om op een gezonde manier met elkaar te communiceren. Vaak ontstaan problemen doordat partners elkaar niet goed begrijpen of langs elkaar heen praten. Een therapeut kan helpen om effectieve communicatievaardigheden te ontwikkelen, zodat jullie open en eerlijk kunnen communiceren zonder ruzies of misverstanden.

2. Herstel van Vertrouwen

Vertrouwen kan door verschillende redenen beschadigd raken, zoals door ontrouw of andere teleurstellingen. Relatietherapie biedt een veilige omgeving om moeilijke onderwerpen te bespreken en helpt partners om vertrouwen stap voor stap opnieuw op te bouwen.

3. Inzicht in Eigen Gedrag en Patronen

Soms spelen er onbewuste patronen mee in een relatie, zoals aangeleerde reacties vanuit de opvoeding of eerdere relaties. Relatietherapie helpt om deze patronen te herkennen en doorbreken. Dit vergroot het begrip voor elkaar en kan leiden tot gezondere interacties.

4. Versterken van Emotionele Verbinding

In de loop der tijd kan de emotionele connectie tussen partners vervagen door stress, werk, of andere verplichtingen. Relatietherapie biedt de kans om elkaar opnieuw te ontdekken en verbinding te versterken. Door tijd en energie in elkaar te investeren, kunnen jullie je liefde en steun voor elkaar vernieuwen.

5. Samen Werkbare Oplossingen Vinden

In een relatie komen altijd uitdagingen voor, zoals meningsverschillen over financiën, opvoeding of persoonlijke ambities. Een relatietherapeut kan jullie helpen om gezamenlijke doelen te formuleren en constructieve oplossingen te vinden. Dit voorkomt dat problemen escaleren en helpt om als team sterker uit conflicten te komen.

Relatietherapie kan een veilige en ondersteunende plek bieden om aan deze uitdagingen te werken en de relatie gezonder en sterker te maken.

Als je je angstig voelt, maak dan contact met je lijf. Maak je lijf wakker.

Ga staan
begin van bovenaf aan je lijf op te poetsen, denkbeeldig je huid laten glimmen. Begin bij je schedel, daal af naar je nek, schouders, armen, borstgebied, romp, buik, bekken, liezen, onderrug, benen, voeten.

Ga daarna door met je lijf op te kloppen. Met open handen ga je dezelfde weg als dat je poetste.

Tot slot schud je alle delen van je lijf uit.

Voel even na, welke lichaamssensaties ervaar je? En welk gemoed?

Laten we eerlijk zijn: angst is best irritant. Het sluipt naar binnen zonder uitnodiging en maakt zichzelf comfortabel alsof het de hoofdgast is op je feestje. Maar hier komt het verrassende: volgens de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) gaat het er niet om dat je die angst moet wegjagen of onderdrukken. Nope. ACT nodigt je uit om je angst juist te omarmen—zonder erdoor te worden overweldigd. Denk aan die puppy die constant op je springt; je wil hem niet wegduwen, maar je laat hem ook niet het huis afbreken.
Wat kan je doen?

In plaats van proberen je angst te vermijden (wat je waarschijnlijk al hebt geprobeerd en – laten we eerlijk zijn – niet echt werkte), kun je oefenen in acceptatie. Dat betekent niet dat je angstig wíl zijn, maar dat je je angst toelaat zonder dat het de show overneemt. Voel je hart bonzen? Top, dat betekent dat je leeft. Je lichaam is eigenlijk aan het zeggen: “He, je bent menselijk!” Adem even diep in en uit. En stel jezelf de vraag: “Hoe kan ik nu nog steeds doen wat belangrijk voor me is, zelfs met deze angst erbij?”

Het mag allemaal oncomfortabel zijn, maar het laat je niet vastzitten. Dus de volgende keer dat angst je probeert te saboteren, zeg je gewoon: “Leuk dat je er bent, angst! Neem een stoel, maar jij gaat niet bepalen wat ik vandaag doe.” Je hoeft je leven niet op pauze te zetten om eerst van angst af te komen—je kunt doorgaan met wat je belangrijk vindt ondanks je angst.

Boektip 'Vertroostingen'
Gewone woorden van Dirk de Wachter

'Wat ik zelf heb meegemaakt,
doet me nadenken over de vraag:
als een mens in de miserie zit, wat helpt dan?
Wat doen we wanneer het noodlot ons treft?
Waar vinden we troost?
Het antwoord kun je in enkele woorden samenvatten:
in de aanwezigheid van de ander.
Dat is de basis'.

Anticipatieangst is de angst voor iets dat kan geburen, maar nooit gebeurd is en ook niet waarschijnlijk is dat het gaat gebeuren. Weet je dat anticipatieangst goed te behandelen is met EMDR?

Mooi boek met opbeurende verhalen en praktische adviezen, voor als je even iets fijns kunt gebruiken om je geest mee af te leiden: 'Tiny Beautiful Things' van Cheryl Strayed.

Waarom 'moet' het vaak zus of zo?
Mensen zijn gewoontedieren. daar valt veel voor te en veel over te zeggen.
We zijn gehecht aan onze gedachten en onze gedragingen. Bij sommige mensen schiet dit wel eens door.
Wel eens achter de dwanggedachten en-handelingen gekeken?
Bang om de controle te verliezen? Waar precies ben je bang voor?

Als je last hebt van paniekaanvallen kan het ongemakkelijk voelen op je ademhaling te focusen, zelfs als je op dat moment geen paniekaanval ervaart.
Je kunt proberen om in plaats daarvan te oefenen met een wandelende mindfulness: ga wandelen en let tijdens het lopen op de sensaties in je voeten en benen.

Angst ontstaat vaak doordat de focus ligt op het verleden en de toekomst. Het nu is echter wat we hebben en wat we onze aandacht zouden moeten geven. Hierbij kan bijvoorbeeld een goede ademhaling helpen. Daarnaast is bosbaden een mooie manier om in het moment te blijven, maar ook om jouw intuïtie verder te ontwikkelen. Leef je in het nu, dan kom je ook dichterbij jezelf en zul je angst verminderen.

Dagelijks bewegen
Bewegen is een zeer goede manier om angstklachten te kunnen verminderen. Je lichaam voelt stress en kan door te bewegen makkelijker in ontspanning komen. Denk bijvoorbeeld aan yoga voor meer rust in je brein, maar ook kun je fietsen of dansen. Wist je dat ook dansen de aanmaak van ons gelukshormoon serotonine bevordert? Mensen met angstklachten hebben vaak een laag serotonine gehalte. Daarnaast is wandelen zeer effectief bij angst. Het is bovendien een makkelijke manier van bewegen, want je kunt het altijd doen en ook alleen. Bovendien is bewegen een goede manier om jouw hoofd leeg te maken.

Angst is al vanuit de oertijd een overlevingsmechanisme dat ons helpt om gevaarlijke situaties te vermijden. Het activeert het "vecht-of-vlucht" mechanisme, waardoor het lichaam snel kan reageren op bedreigingen.

Alleen hebben we bij een irrationele angst zelf de overtuiging gevormd dat er dreiging uitgaat van onze angstbron, zonder dat die dreiging werkelijk aanwezig hoeft te zijn. Toch reageert dan dat oeroude mechanisme om onszelf te beschermen.

Gelukkig bestaan er verschillende therapievormen waarmee je aan de slag kan met deze aangeleerde overtuiging van dreiging en is het mogelijk om jezelf te trainen om niet langer direct in jouw overleving te schieten.

Wist je dat rustig door blijven ademen angst en paniek in het moment laat wegzakken?

Gebruik gewoon 4 tellen inademen en 4 tellen uitademen. Gaat het nou ik je hoofd tekeer, kun je ook harder in je hoofd gaan tellen. Ja, je kan luider tellen in je hoofd ;-) Je zorgt dat je over de chaos in je hoofd heen komt.
Oefen de ademoefening vooral als het goed gaat (anders wordt de oefening op zich weer een trigger voor angst als je het alleen gebruikt bij angst momenten)

TIP: Even wanneer je wakker wordt, voor iedere maaltijd (haalt je stressniveau omlaag waardoor de spijsvertering ook beter zijn werk kan doen) en voor het slapen gaan.

Als je last heb van angst, dan heb je het zwaar. Brainspotting kan je erbij helpen, ook als je niet weet waar je angst vandaan komt. Je brein weet dat wel. Tijdens Brainspotting worden met name die gebieden bereikt waar je niet bewust bij kunt komen. Wil je meer weten, neem dan gerust contact op.

De belangrijkste vitamies en mineralen die jou kunnen ondersteunen zijn de volgende:

1. Magnesium, reguleert het zenuwstelsel en heeft daardoor een kalmerende werking
2. B-Vitamines, helpen bij het reguleren van de stemming en verminderen van angst. Vooral B6 en B12
3. Vitamine D, een tekort hieraan kan leiden tot angst en stemmingsstoornissen.
4. Omega-3 vetzuren, zijn belangrijk voor de hersenfunctie en helpen om angst en depressie te verminderen
5. Vitamine C, helpt het lichaam om beter om te gaan met stress

Vraag een deskundige om hulp, zodat je de juiste supplementen gebruikt die het beste passen bij jouw lijf.

Voel je je angstig? Gebruik dan de 4-7-8 ademhalingsmethode.

1. Adem 4 seconden in door je neus
2. Houd je adem 7 seconden vast
3. Adem 8 seconden langzaam uit door je mond.

Als je dit doet, zorg je ervoor dat je lichaam kalmeert en je hartslag verlaagt waardoor je je minder gespannen en angstig voelt. Als je regelmatig ademhalingsoefeningen doet, leer je je angstgevoelens beter beheersen.

Maak met al je fantasie en verbeeldingskracht een voorstelling van datgene waar je tegenop ziet (bv. spreken in het openbaar, een vliegreis, enz.). Verbeeld je het ergste wat er kan gebeuren. Stel je er ook onverwachte acties van anderen bij voor. Alles wat maar mis kan gaan, gaat ook mis: het is een regelrechte puinhoop! Je mag lekker overdrijven.

Stel je dan eens voor hoe er, terwijl alles in de soep loopt, iets onverwacht komisch gebeurt. - Er klinkt circusmuziek door de zaal waar je je spreekbeurt houdt, de stewardess draagt een feestmuts, de spinnen in je kamer hebben allemaal groene gymschoentjes aan.

Ervaar hoe de vervelende gevoelens verdwijnen, de spanning die je voelde ontlaadt zich en je kunt erom lachen.

2 Effectieve Tips om Angsten te Beheersen: Begrip en Ontspanning

1. Begrijp en identificeer je angsten

Een belangrijke stap in het omgaan met angsten is het begrijpen en identificeren ervan. Veel mensen ervaren angst zonder precies te weten waarom. Door je angsten een naam te geven en ze te begrijpen, kun je effectiever strategieën ontwikkelen om ermee om te gaan. Begin met het bijhouden van een dagboek waarin je situaties noteert die angst veroorzaken. Stel jezelf vragen zoals: "Wat voelde ik?" en "Wat dacht ik op dat moment?" Door je bewust te worden van je angsten, kun je beginnen ze te confronteren en verminderen. Het is belangrijk om te onthouden dat angst een normale menselijke emotie is en dat het hebben van inzicht in je angst de eerste stap is naar herstel. Lees meer over het identificeren van angsten en het ontwikkelen van copingstrategieën om angst te verminderen. Of zoek hulp. Je mag me altijd bellen voor meer informatie.

2. Praktiseer ontspanningstechnieken

Ontspanningstechnieken kunnen effectief zijn in het verminderen van angstgevoelens. Technieken zoals diepe ademhaling, meditatie en yoga helpen om je lichaam en geest te kalmeren. Begin elke dag met een paar minuten diepe ademhalingsoefeningen om je zenuwstelsel te kalmeren en je geest te verfrissen. Meditatie kan ook helpen om je focus te verbeteren en stress te verminderen. Yoga combineert fysieke bewegingen met ademhalingsoefeningen, wat helpt om spanning in het lichaam los te laten. Door regelmatig ontspanningstechnieken te beoefenen, kun je je angstniveaus verlagen en een gevoel van innerlijke rust en balans bevorderen. Ontdek de voordelen van meditatie en ademhalingstechnieken om je angst de baas te worden.

Deze tips helpen niet alleen bij het beheersen van angst, maar dragen ook bij aan een gezondere en evenwichtigere levensstijl.

Zo vaak hoor ik mensen zeggen dat het onzin is dat ze angstig zijn, of een andere ongemakkelijke emotie ervaren. Dan denk ik altijd aan een klein kindje dat bang is. Helpt het dan om tegen dat kind te zeggen dat er niks is om bang voor te zijn? Het ís bang! Beter neem je het op schoot en laat je het uithuilen of vertellen over dat wat haar bang heeft gemaakt. Nadat de emotie is gereguleerd gaat het vanzelf weer van je schoot af om te gaan spelen.
Stel je voor dat je ook zo met jezelf zou omgaan; ruimte zou maken voor wat je ook maar voelt, daar aandacht aan zou besteden. Je wereld komt er dan heel anders uit te zien.
Mijn tip: wees je eigen goede moeder!

The most common formal mindfulness practice is about focusing on your breath. But if you suffer from anxiety or panic attacks, focusing on your breath might not help or even make you feel worse. Try a walking meditation focusing on your feet, or a slow stretching exercise noticing the changes in your muscles when you stretch and relax.

Heb jij last van faalangst en belemmert jou dat in je dagelijks functioneren? Voel jij spanning of krijg je lichamelijke klachten als je bepaalde dingen moet doen? Of ga je situaties uit de weg uit angst om het niet goed te doen?

Tips:
- Wees je ervan bewust dat we allemaal fouten maken. Van fouten kun je leren en groeien. Wat vandaag niet lukt of goed gaat, kun je verder ontwikkelen door het vaker te doen.
- Niemand is perfect. Leg de lat wat lager voor jezelf.
- Vraag jezelf af of je gedachten over jezelf reëel zijn.
- Schrijf op waar je bang voor bent of waar je tegenop ziet. Deel je vel papier in twee helften. Zet links wat het je brengt als je het niet doet en noteer rechts wat het je oplevert als je het wel doet. Wat voel je daarbij en wat weegt het zwaarst voor jou?
- Schat je eigen kwaliteiten op waarde door op te schrijven wat je tot nu toe hebt bereikt. Maak een soort CV met diploma’s, persoonlijke eigenschappen, kwaliteiten, opleidingen, successen e.d. Schrijf dit bij voorkeur in de derde persoon (hij/zij kan…. of heeft …. behaald. Hierdoor neem je wat afstand alsof het over een ander gaat, waardoor je je eigen kwaliteiten beter ziet.
-Laat je emoties toe en sta jezelf toe om te huilen. Dat kan opluchten.

Veel succes!

Neem plaats op het puntje van je stoel.
Plaats je handen op je knieën met de handpalm naar boven.
Beweeg je benen om de beurt op en neer alsof je rent.
Houd dit even vol en sluit vervolgens je ogen.
Haal een paar keer diep adem door je neus en neem waar wat je in je lichaam ervaart.
(herhaal de oefening een paar keer)

Deze beweging vermindert de vluchtrespons van je autonome zenuwstelsel.

Angst is een signaal en een symptoom. De oorzaak ligt vaak dieper!
Uit de praktische tips gaan we naar de betekenis van angst in jouw bestaan. Wat zegt dat over jou als mens in deze fase van je leven?
Leef je je leven zoals jij dat zou willen? of ben je jezelf aan het dempen voor een bepaalde reden? Waar plaats je jezelf t.o.v. een ander? Mag je er zijn of cijfer je jezelf weg voor een ander? Geloof je in jezelf en in je capaciteiten en mogelijkheden? Of twijfel je over je zelf en wat je kan?
Kijk op afstand naar jezelf alsof je naar een film kijkt waarin jij de hoofdrol speelt.

Schrijf je antwoorden op:
1. Wat zie je?
2. Hoe vind je dat?
3. Hoe wil je het anders zien?
4. Hoe wil je je voelen?
5. Hoe wil je gezien worden?
6. Wat belemmert jou om zo in het leven te staan en wat heb je nodig om dat aan te pakken?
7. Wat ga je doen?

Succes!

Niet toegeven aan je angst is helaas niet zo gemakkelijk als het klinkt. Deze stapjes kunnen je op weg helpen:
Merk je angst op en merk ook op dat je via je lichaam altijd verbonden bent met de wereld om je heen. Voel het contact met de grond waarop je staat of de stoel waarop je zit, kijk om je heen en bekijk eens met aandacht wat je ziet. Merk ook op wat je hoort en ruikt.
Realiseer je dat je een keus hebt. Je kunt aan je angst toegeven door dat wat je bang maakt uit de weg te gaan, wetende dat deze dan zal blijven bestaan en waarschijnlijk zelfs zal groeien. Is het je dat waard? Bedenk wat je zou doen als de angst er niet was. Wat zou je dan doen? Wat zou dat je brengen op lange termijn? Als dat belangrijk genoeg voor je is, doe het dan.
Het vergt moed om dingen anders te doen, zeker als je bang bent. Ga niet de strijd aan met je angst, maar laat de angst zijn. Tegelijkertijd doe je dat wat jou gaat helpen om te komen waar jij wilt zijn vanuit een milde houding naar jezelf.

Angst kan je helemaal beheersen, zodanig dat je alles wel zou willen doen of juist laten om het kwijt te raken. Het nare is alleen dat hoe meer dingen je uit de weg gaat om die angst niet te hoeven voelen, hoe groter de angst zal worden.
Vergelijk die angst maar eens met een tijgerwelp die plotseling in je huis zit. Mooi, aandoenlijk, maar ook een beetje eng, want je kunt zomaar gebeten worden. Daarom besluit je hem goed te eten te geven. Dat werkt voor even; de tijger laat je even met rust maar al snel wil hij meer en je geeft hem nog wat. Je merkt dat de tijger blijft groeien en steeds sterker en gevaarlijker wordt. De tijger wordt jou de baas en als je niet oplet zal hij jou op een dag verslinden.
Stop dus met het voeden van je angsten. Geef er niet aan toe, maar doe iets anders dan je normaalgesproken zou doen. Een eerste stap is het bij jezelf opmerken dat je angstig bent en vervolgens het tegenovergestelde doen: bijvoorbeeld blijven zitten in plaats van weggaan, of andersom, op iemand afstappen in plaats van hem/haar uit de weg te gaan, etc. Hoe spannend ook, door dit te doen zul je je meer vrij gaan voelen en niet meer door je angst overheerst worden.
En ik weet het: het klinkt zo eenvoudig, maar het vergt ontzettend veel moed om niet toe te geven aan je angst. Begin klein en vraag gerust hulp van een professional als je er niet in je eentje uitkomt.

Bij een angst of paniek aanval is het belangrijk dat je oefent in het aanvaarden van je angst. Als je de strijd aangaat met de paniek, vererger je de paniek. Kun jij tijdens een paniekaanval de angst ‘er laten zijn’, dan leer jij je de regie te pakken over de paniek.

Let er daarbij op dat je niet te veel waarde gaat geven aan irrationele gedachten. Jouw hoofd is misschien geneigd om allerlei doemscenario’s te bedenken en mogelijke levensbedreigingen in de gaten te houden. Zorg ervoor dat je dit in de gaten hebt en jouw gedachten voortdurend toetst aan de realiteit.

Denk dus vooral niet te vaak “ik krijg geen lucht”, “ik ga flauwvallen” of “ik krijg een hartaanval” als dit niet daadwerkelijk ook gebeurd is.

Je kunt bijvoorbeeld in plaats daarvan tegen jezelf zeggen: “ik ken dit gevoel al, ik weet misschien niet precies wat het is, maar ik weet wel uit ervaring dat het niet bedreigend is”. Of "mijn klachten mogen er zijn, ze zijn ongevaarlijk".

Het is dus belangrijk dat je leert om deze klachten niet direct als bedreigend te zien, maar ze juist te aanvaarden. Door acceptatie ervan zal je merken dat ze minder aanwezig gaan zijn en je er dus minder last van zal hebben.

Luister eens naar het Lied van Veldhuis en Kemper genaamd "Ravijn".

Hierin wordt onder andere bezongen: "Want de allermooiste bloemen groeien vlak langs het ravijn
En om die te kunnen plukken moet je durven bang te zijn.
Want als de mooiste bloemen groeien langs de rand van het ravijn
Dan moet daar ook het beste uitzicht op je stoutste dromen zijn".

Vaak is het goed te luisteren naar je angsten, want echt reële angsten zijn er vaak niet in ons leven, meer dat wat ons brein ervan maakt. Je bent misschien wel angstig omdat je ook heel graag iets wil, iets wat belangrijk
voor je is.

Durf je stappen te zet op weg naar dat wat belangrijk is voor je?

OEFENING OM MET JE ANGST OM TE GAAN
Ondanks dat alles in je lijf en je hoofd zal proberen om weg te bewegen van de angst, ligt de oplossing juist in de tegenovergestelde beweging ‘go where the fear is’. Met deze oefening kom je daarbij:

1. Bedenk eens waar je eigenlijk het meest bang voor bent.
2. Vraag jezelf af als je hier aan denkt wat het allerergste is wat er zou kunnen gebeuren…
3. In gedachten maak je nu een film van die situatie en je stelt je voor dat het allerergste gaat gebeuren.
4. Voel wat dat doet in je lijf. Wat voor een gevoel roept het op? Ga naar dat gevoel in je lijf en maak het zo mogelijk nog erger en heet dit gevoel welkom.
5. Voel dat je langzaam kleiner wordt en terwijl je bij je gevoel blijft merk je op of er spontaan herinneringen omhoog komen.
6. Word je bewust van deze herinneringen en sta toe wat dit in je lijf doet. Je hoeft niets meer te doen dan alleen maar aanwezig te blijven in je lijf.

Het kan zijn dat er geen herinneringen omhoog komen. Ook dan hoef je niets anders te doen dan het gevoel in je lijf toe te staan. Ondanks dat er mogelijk gedachtes opkomen die je proberen van de angst af te laten bewegen, kijk of het lukt om steeds weer bij je fysieke sensaties te blijven en toe te staan dat dit gevoel er mag zijn. Weet dat de gevoelens zullen zakken als ze er echt mogen zijn en dat dit vaak ook tijd kost. Hoe meer je je gevoel kunt verwelkomen, hoe sneller je innerlijke rust gaat ervaren.

Stel: je wordt gebeteren door een hond die normaliter lief is, bij voorbeeld een tekkel, dan pas je de volgende keer toch een beetje op. Je gaat de hond misschien wel vermijden. Dat vermijden van honden kan steeds grotere vormen aannemen zodat je veel later bang bent van alle honden, niet alleen van die enen tekkel. Door te vermijden geef je de angst de ruimte zich uit te breiden in je hoofd.

Neem het onderwerp waar het over gaat niet té serieus. Stel je bent enorm bang om niet rond te komen. Elke maand weer. Maar klopt dat wel? Ben je bang om niet rond te komen, of voel je je gewoon met regelmaat angstig en koppel je er een actueel onderwerp aan vast? Als je kan erkennen dat je je angstig voelt, zonder je bezig te houden met het onderwerp waarover de angst lijkt te gaan, word angst ineens dragelijker. Dat geldt niet voor fobieën, maar wel voor angsten die meer intern plaatsvinden.

Interessant en helpen boek is:
Stilte, hoe je angst en paniek voor altijd kunt stoppen.
Mocht je na het lezen van het boek het nog niet zelf op kunnen lossen dan help ik je graag met een soortgelijke, zeer effectieve methode.

Raak je verstrikt in je gedachten en zie je de uitweg niet meer? Je kunt altijd terug naar je lichaam. Focus op je ademhaling, voel je voeten, voel dat je stevig zit of staat en probeer je aandacht daar te houden. Je hoofd hoeft niet stil te worden, maar jij bepaalt waar je aandacht naartoe gaat.

Siddhartha van Hermann Hesse is een prachtig boek over onzekerheid, angsten en dicht bij jezelf blijven. Heel inspirerend, zeker ook als je worstelt met je eigen pad volgen.

Door angst en stress ga je vaak oppervlakkig en hoog ademen. Je kunt dan gaan hyperventileren, zweten en krijgt hartkloppingen.
Hierdoor ontstaat angst voor de angst en je komt in een vicieuze cirkel terecht.
De 4-7-8 ademhalingsoefening kan je dan weer tot rust brengen.

Adem 4 tellen in door je neus.
Houd de adem dan 7 tellen vast.
Adem nu heel rustig 8 tellen lang uit door de neus.

Doe deze oefeningen zo vaak als nodig is.
Deze ademhalingsoefening kun je ook doen als je angstig bent s'-nachts niet kunt slapen.

Als je heel graag van de hoge duikplank wilt springen maar je durft niet, heeft het weinig zin om te wachten tot je niet bang meer bent voor je gaat. Je zult moeten springen terwijl je het óók nog steeds een beetje eng vindt. Door het te doen bouw je langzaamaan wat vertrouwen op, zodat je uiteindelijk zonder angst kunt springen. Voor mij is dit een behulpzame gedachte. Door iets te doen dat je eng vindt wordt je angst minder. Dat omkeren werkt niet.

Over liefde en loslaten van Jan Geurtz: Dit boek laat zien dat life events en daarmee pijnlijke emoties, in wezen een opening is naar spirituele groei. Met behulp van korte, praktische instructies en meditatiekaarten is de sprong te maken naar een ruime open liefdevolle staat van zijn.

Opnieuw zo'n schrijven wat zomaar de sleutel kan dragen naar jouw ontwikkeling. Pagina 14: Ouders (mensen) die zo'n klimaat als kind niet hebben gekend, zijn nood-lijdend, dat wil zeggen: ze zoeken hun hele leven naar wat ze op het juiste moment niet van hun ouders hebben kunnen krijgen: iemand die helemaal op hen ingaat, hen volledig begrijpt en serieus neemt.

Verward dit citaat je? Of pakt het je? Of doorgrond je het? Of maakt het je nieuwsgierig? Of verdrietig, of bang, of boos? Ga door... En ga de beweging die je van daaruit bent gaan maken ervaren, zodat je je kunt gaan ontwikkelen.

Doordat u uw dwanghandelingen steeds opnieuw uitvoert, blijft u ANGST houden voor wat u probeert te voorkomen. Onderzoek heeft aangetoond dat het om de angst te laten verdwijnen nodig is op te houden met het uitvoeren van dwanghandelingen. Daarmee bent u in de gelegenheid om nu eens goed te beoordelen of de rampen of gevaren die u vreest ook echt gebeuren. U zult merken dat u uw dwanghandelingen niet langer als veiligheidsmaatregelen hoeft uit te voeren, waarmee ook uw angst langzaam vermindert.

Een belangrijke vraag om mee te starten bij het behandelen van angst, is de vraag: in hoeverre is deze angst reëel?
Als je partner bijvoorbeeld eens is vreemdgegaan, is het heel reëel om bang te zijn dat het nog een keer gebeurt. Dat is een hele andere soort angst dan bijvoorbeeld smetvrees. Irreële angsten hebben vaak hun oorsprong in het zenuwstelsel. Er is dan angst aanwezig in het lichaam, die gekoppeld is aan een oude ervaring. Soms ben je je daar bewust van, maar dat is lang niet altijd zo.
Het lichaam is gespannen en staat 'aan'. Het brein merkt dit en creëert een verklaring voor de aanwezige angst en een fobie of 'gegeneraliseerde angststoornis' is geboren. Vaak wordt exposuretherapie of cognitieve therapie aangeboden. Soms helpt dit, maar in veel gevallen ook niet. De angst verschuift dan naar een ander onderwerp of keert na een tijdje weer terug. Het is dan belangrijk om lichaamsgericht te gaan werken met een therapeut die hier ervaring mee heeft.

Als je vastdraait in je gedachten ga je vaak nog harder aan het werk om de oplossing te verzinnen. Vaak maakt dit het piekeren alleen maar erger, ga je je hier fysiek ook angstig door voelen, wat je hoofd weer als bewijs ziet dat er toch echt iets mis gaat.
Dit gebeurt allemaal in je hoofd. Merk je dat je daar geen oplossing kunt verzinnen en dat je vooral hard bezig bent weg te blijven van je gevoel? Ga terug naar je lichaam. Probeer met aandacht bij je ademhaling te blijven, zet je voeten op de grond en voel je rug. Voel dat je een stevige basis hebt, ook al gelooft je hoofd dat nog niet. Wat heb je te verliezen?

Everyday Zen van Charlotte Yoko Beck biedt een fijne en praktische gids om te oefenen met meditatie, je angsten aankijken en hier echt bij stilstaan.

In ons leven hebben we gelukkig vele vrijheden en toch kunnen je eigen gedachten en overtuigingen je behoorlijke beperkingen opleggen en je gevangen houden.

Let maar eens op hoe vaak je op een dag denkt of zegt: “ik moet”, “ik kan het niet”, “ik zou”, “ik probeer”, “ik moet presteren”.

Vervang die beklemmende woorden van angst eens door iets anders, zoals: “ik kan”, “ik wil”, “ik ben bereid om”, “ik kies”, “ik wil leren”.

Heb jij dat soms ook? Een gedachte die zomaar in je hoofd komt en vaak bizar kan zijn. Je zit in de auto en denkt: als ik nu het stuur omgooi bots ik tegen de vangrail of tijdens een gesprek denken dat je zomaar iets ongepast zou kunnen zeggen. Misschien weet je zelf ook wel voorbeelden.
Weet dat heel veel mensen deze vreemde gedachten hebben. Alleen schamen we ons ervoor of durven er niet over te praten. Weet dat het gedachten zijn die je totaal niet wenst of nooit zou doen.
Wetenschappers denken dat deze gedachten een soort waarschuwing zijn. Je bedenkt iets wat je absoluut niet zou willen en je brein maakt daar een voorstelling van. Dat kan helpend zijn om je te behoeden voor gevaar of ongewenste situatie.
Het wordt lastiger als je de gedachten serieus gaat nemen of probeert de gedachten weg te drukken. Beide opties zijn niet helpend.
Wat wel helpt: schenk er aandacht en vergroot de gedachten uit. Praat er met iemand over (en lach er samen om!!) Je bent niet de enige.

Angst kan verlammend werken en je tegen houden om dingen te doen die je graag wilt doen.

Herken je het dat je gemakkelijk veel tijd en aandacht geeft aan het laten verdwijnen van je angst?

Het kan helpen om te focusen op wat je juist wel kunt. Bijvoorbeeld om je af te vragen, welke dingen je graag wilt doen. "Wat zijn de dingen die ik belangrijk vind in mijn leven". "Wat zou ik doen als ik helemaal geen last had van mijn angst".

Kijk of met wat er dan boven komt, je daar jezelf een heel klein doel in kunt stellen. Verandering begint uiteindelijk met de eerste stap. Dus als je graag weer wilt gaan sporten - wat zou het allereerste stapje zijn. (bijvoorbeeld, de sportscholen in de buurt eens online gaan opzoeken, of eens naar een sportschool toelopen zonder er zelfs maar naar binnen te hoeven).
Als die kleine stap dan lukt - beloon jezelf met iets. Zodat je op dat kleine deel kan blijven focusen en je niet in boosheid verzand met wat je allemaal niet kan.

Bij angsten kun je heel veel bereiken met Brainspotten. Dus zoek een therapeut die dit kan.

• Hoe mindfulness bij angst en paniek kan helpen
• Met behulp van mindfulness kun je je gewaar worden van wat er precies gebeurt wanneer jij angst ervaart. Je leert allereerst om een stabiele, veilige basis te vinden waar je altijd naar terug kunt keren, zodat je je niet verliest in de angst en angstgedachten.
• Stukje bij beetje kun je leren om angst te voelen in je lichaam, in plaats van er over na te denken in je hoofd. Je leert het niet als iets slechts te zien. Mindfulness werkt niet tegen angst, maar met de angst. Je leert de angst kennen en hem weer waarderen als raadgever, in plaats van als koning op de troon.
• Zodra je de angst kunt voelen en durft te voelen in je lichaam, kun je ontdekken dat je dit prima aankunt, dat het te doen is. Je kunt het gevoel dragen en merken dat het komt en gaat, dat het soms langer, soms korter blijft, maar ook weer wegebt. Stukje bij beetje doorbreek je de vicieuze cirkel en de koppeling tussen de angst en datgene wat angst oproept.
• Dat betekent niet dat je nooit meer angst zult ervaren, maar wel dat je ondanks je angst de vrijheid hebt om te kiezen wat je wilt doen. Je laat je er niet meer zo door leiden.

Deze mooie tip heb ik van een ervaringsdeskundige gekregen: Hij vertelde dat hij enorm op zag tegen een treinreis. Hij zou een vriend ontmoeten en keek daar naar uit. Maar de geplande rustige treinreis verliep anders, want door omstandigheden was een trein uitgevallen. Er waren nu ineens heel veel reizigers. Het klamme zweet brak hem uit, nu moest hij samen met veel mensen reizen. En toen realiseerde hij zich dat op zijn telefoon zijn favoriete maar vooral rustgevende muziek op zijn Play list stonden. Hij kon zich tussen al die mensen om hem heen, concentreren op de rustige en zachte stem van de zangeres. Hierdoor werd de focus op omgeving iets minder belangrijk en kon hij alsnog zijn treinreis voortzetten. Een overwinning met als beloning het weerzien van zijn vriend.
En jij: welke muziek zorgt voor jouw ontspanning en ondersteuning op moeilijke momenten?

Het essentiële verschil tussen het leren van een ademhalingstrucje om rustiger te worden en het beoefenen van mindfulness ligt in de manier waaróp je je aandacht naar de ademhaling brengt. In de mindfulness brengen we aandacht naar de ademhaling zonder dat we het vervelende gevoel, de onrust weg proberen te krijgen. Als er bijvoorbeeld angst is, dan geven we ruimte aan de angst (zolang als dat voor jou oké is) en daarnaast richten we onze aandacht op de ademhaling. Het proces van het richten van je aandacht op de ademhaling is tegelijkertijd ook een stuk van het loslaten van de angst. Je doet dit niet om van de angst af te komen maar om een beter contact met het hier-en-nu te maken, door je adem te voelen. Het gevolg hiervan is vaak dat je niet meer helemaal in beslag genomen wordt door de emotie; er is weliswaar nog steeds angst, maar je bent je daarnaast ook bewust van je adembeweging. Je verruimt daarmee als het ware je perspectief waardoor je je niet meer zo ‘gegrepen’ voelt door de angst.
ik verzorg Individuele mindfulness training op maat.

The language of Emotions (van Carla McLaren) geeft een helder en inzichtelijk beeld in hoe we met onze emoties omgaan, maar ook welke informatie er onder die emoties te vinden is. Stop met wegrennen van wat je voelt, maar luister naar wat het je te zeggen heeft.

Werken met je innerlijk kind delen kan je in de vorm van een stappen plan:

1. Waardoor wordt je getriggerd?
a. Hoe en waar voel je het in je lichaam
b. Welke emoties herken je
c. Wat zijn je gedachten
d. Eat is je gedrag
2. Waar herken je dit van uit je vroegere leven of je jeugd?
3. Blijf met je aandacht bij dit deel, dit is het kind deel dat zich aandient. Wees lief en erken het deel. Wees erbij met aandacht en begrip en troost. Blijf er even bij om het helder te krijgen zodat je het de volgende keer eerder en beter kan herkennen.
4. Vraag wat het het deel nodig heeft en geef dat van uit je volwassene aan het kinddeel. Neem daar de tijd voor en ervaar wat het met je doet.
5. Probeer iedere dag tijd te nemen om te reflecteren wat je kinddelen nodig hebben.

I am happy to share three things that are easy to apply and can certainly support your healing process a great deal. I also feel the need to start with a disclaimer as the personal development work can go extremely fast or can take longer. This has mainly to do with really delicate balances that need adjustment and healing inside each of us and that is often not that easy to assess upfront, not even by the most experienced professional. I have seen so often people heal much faster than I thought possible and others show sign of deep wound also after a lot of good healing work. We are not all the same and feeling safe starts with appreciating who we are, the way we are and whatever this may mean.
This said, I know three ways that can help you face your fear, open your heart and heal feeling emotionally unsafe.
The first way I know is gratefulness. This entail that you, every day, really focus on feeling gratefulness: notice all that you can be grateful for in your life. Write down at least three things every day and try not to repeat the same things every day. Expand every day your ability to see how much there is to be grateful in your life. It can be little things, it can be people, from your present or from your past, it can be situation, luck and all sorts. Writing three different ones every day will create as archive of all the things you can be grateful for in life, a treasured reminder that expands with your ability to open your heart to gratefulness.
You will notice that entering this attitude daily changes your outlook at life and makes you realize your life is safer than you had realized. It is almost as if by opening your heart to gratefulness you were removing a mist that was making the world seaming so gloomy and scary.
Important to say is that being grateful doesn’t mean that you give up your dreams, plans and ambitions to grow, achieving more or dreaming ambitiously for your life, not at all. You will see that the state of gratefulness is quite empowering.
The second way to heal fear, open your heart and feeling more and more strong and safe is to pay compliments to others: the people you love, other people you know, but also people you meet and notice, there is no actual limit to how far you can bring this.
Don’t leave your comfort zone too quickly and don’t invent compliments. Just stay open during your day and feel free to express yourself if the opportunity present itself. The more open you manage to stay the more opportunity to pay compliments will become visible.
When you pay someone a compliment you are taking the lead and expressing yourself to price someone’s deed or value. That is quite an exercise in leadership and personal power, power of the heart in this case, as the compliments are the singing of your heart express into words.
If you notice that you struggle to find compliment to give I say, great of you to notice and then I would go back to asking yourself why is that. What feeling, experience, thought makes it so difficult to see beauty, goodness, positivity around you? There may be a treasure in your honest answer to this question, I hope you feel find this treasure and do great things with it.
The third way to counteract unhealthy fear is to focus often on your purpose, that is, your whys. We all have a strong connection to our purpose in life, however, there is no opportunity to cultivate that connection in schools, work environment or other social context. This is one reason reconnecting with your purpose could feel weird at first, still really important and quite revitalizing, in my opinion.
You may start asking why you did the study you did, if you were going back would you do the same? How do you imagine guiding your children through the same process when the time comes?
The same can be asked about your work or your relationship: why are you in the relationship you are now? If you could do it over, would you do something differently? If yes, why? Imagining guiding your children through decision in this field, what would you say and why?
As I said, these questions can feel uncomfortable at first, however, you will be happy you poked the bear after a while as the alternative is to going forward in a life that doesn’t really represents who you are and cannot allow you to be who you could be.
There is so much more to be said about fear, about all the different ways it can manifest, sneaky and subtly, to make us smaller, less visible, less important, less valuable, less successful and ultimately less happy.
To conclude this reflection I choose to share some inside in what is possible when fear is healed, to show you what is possible and why is worth it. The more fear is healed the more you say what you really think and this means showing up for who really are. This will make you visible, especially to like-minded people that resonate and appreciate who you are, your tribe. Withing a network of like-minded free-expressing individuals you will easily strive as you will feel safe and your creativity and intuition as well as your intellect will be fired up.
When you feel safer and less afraid you will also start to do more and more what you really like to do. This will allow you to develop your talents and skills, those skills that make you happy and where you are probably also good at. This is just the way to create something valuable, relevant and important for you and your environment. When you enter the doing from your flow of the heart energy, what you create contribute to a better and safer self that lives in a enhanced version of the world.
Last but not least, not by any stretch of the imagination, when we feel safer, stronger and less afraid without a danger, we listen to our intuition. Intuition is the voice of God, is our essence sending us messages. If you trust this you can follow your intuition even if you don’t understand why. It does require a discrete level of courage to be able to open up to intuition, however, you can take little step and asking your intuition which way to take to go where you are going today, or what to eat for lunch. Use intuition in a way that you feel safe and your intuition can show you the ropes of this new relationship with soul.

Fear is a completely natural response to danger.
Fear is the way our organism protect us from imminent peril.
Fear is healthy. Fear is a response to threat, to protect us, to warn us.
Why, then, are we afraid of speaking up when there is no threat?
Why are we afraid to do what we like, to make ourself visible, without any danger in sight?
Why are we afraid to follow our intuition?
These questions are just to stimulate an healthy reflection that hopefully will take you out of your fight, flight or freeze response for a moment.
The scientific explanation to why we react, so often, with so much fear, can be best found in the consequences of stress. Stress produces adrenaline and cortisol in our body. These hormones are the appropriate biological response, if you are in a situation of danger, like encountering a bear or a tiger on your way. These hormones make you alert: the blood pressure goes up, the heart rate increases, the concentration of glucose in your blood increases and you are ready to face danger, your mind is focused and sharp, your reflexes are alert. You can face danger, use all resources to engage in fighting the danger and then go back to a normal functioning of the body, a sustainable operating of your biological machine.
If the physical condition created to face danger is protracted for a long period of time, it become a chronic state and you will see your body and your mind deteriorate. All sicknesses are said to be traced back to stress nowadays. So the important question to ask is:
Why do we get scared so easily? Why are we so stressed?
Well, fear comes from a lack of safety. Physical safety is not enough, we need most and foremost emotional safety and emotional safety is tricky. We should get it at home from our parents, however, that often doesn’t happen as who does not feel emotionally safe him or herself is typically not in state to offer to their children what they don’t have themselves.
The intention of providing safety to our children, is more often than not, present in parents across cultures: everybody desires to offer safety to their children, however, if you never experience emotional safety yourself, then, you have an harder task at hand that you may realize.
I feel this is where I can explain better how do I know that emotional safety is so important. IN the late fifties, psychologist Harry Harlow conducted a study with baby monkey to research the basic needs of infant and understand from there what drives their behaviours. Before was believed that babies were attaching to the one feeding them, however, Harlow’s experiment showed something different.
Harlow exposed a baby monkey to two surrogate mother, one made of wire and wood and the other made of foam, rubber and soft terry cotton. Sometimes the wooden and wire mother had food, and sometime the soft rubber mother did. The monkey was choosing the spend a significantly higher amount of time with the soft cotton surrogate mother either she had food or not. The conclusion reached with this experiment was that comfort, companionship and love are a basic need that support healthy development: feeling safe as a baseline.
Up until the fifties it was believed that attachment worked differently, that is was related to feeding children. This create an historic precedent for misconceptions and unwillingly created lack of safety that gone, then, passed down to the following generation. This alone could explain a lot of the lack of safety that is to be found in large quantities amongst people nowadays.
Another aspect to consider but that I don’t analyse to in depth is the standardization of schooling system and the structure of majority of work places in the public and private sector. There is overall a tendency towards standardization, conformism and order that is at risk to deprive the individual of his or her identity. There is less and less space to be different, to be original and authentic.
Sir Ken Robinson is famous to have said that the school system tends to kill creativity by educating people out of their creativity. The way this is done is mainly by demonizing mistake ‘what we do know is that if you are not prepared to be wrong, you will never come up with anything original. Kids will take a chance, if they don’t know they’ll have a go, they are not frightened of being wrong.’ Said Sir Ken Robinson.
A rediscovery of your relationship with your inner child and all his or her talents is definitely something I would encourage you to pursue in this quest towards safety, strength and the achievement of the most authentic version of yourself. However, this alone is a huge topic that I feel I need to keep for another time.
For now, the best first step towards healing is to acknowledge your lack of emotional safety and to embrace the idea of working to create increasingly more safety for yourself knowing that your offspring will benefit from that, as the safer you feel, the more safety you will be able to offer them.
If you are doubting if this is your case let me give you some example of how fear may manifest when you don’t feel safe:
- You may notice that you don’t feel comfortable saying what you really thing at work, with friends or even with your partner. This doesn’t need to happen everyday to highlight an issue with safety, however, if you do, sometime, refrain from speaking up when you have something to say, ask yourself ‘why’ you do it. Ask the ‘why?’ of the answer you find with the first why and keep digging with 5 whys. What you will discover about your fear and sense of emotional safety, should shade a lot of light on your personal situation and what really prevents you to express yourself freely;
- The way you occupy your time, during work, at home and in your free time, could also reveal a lot about your stress level, your fear engagement and your untapped potential. Why do you do what you do? Because it serve an higher purpose, something you feel you came to this life to accomplish? Or just because? How do you feel if you dig also here with 5 whys to find out why you do what you do. Do you function from a place of fear or from a place of safety?;
- We all possess the ability to perceive our environment, we all have intuition, however, not all of us use it. When I use my intuition and I express what my intuition brings me and I have in front of me someone that is not as comfortable with intuition I often get one of these reactions:
o How do you know that?
o How can you be sure?
o It doesn’t make any sense
To which my curiosity goes straight to a completely different level of elaboration. I want to know how they feel if they listen to what I say, I want to know if they find my ideas interesting and if they have intuition of their own to add on to the mine. In those moment I dream to expand my self-expression to become us expression knowing it could bring beautiful things. The question they ask come from fear and my approach come from feeling safe. What is your reaction?
No judgment whatsoever if you realize you live often in fear, that you feel frequently unsafe emotionally. I would say: join the club!
This is not just about acknowledging that we are afraid and that we often don’t feel safe emotionally, this is about healing. I would say that the biggest work goes towards healing. Healing as a way to connect with our essence and strive in being who we really are. This encompass speaking our mind, doing what we prefer and listening to our intuition. It is quite a good way of living. You never know exactly where you are going to land when you go looking for your essence, however, nobody ever complained about what they found with their essence.

Mooi boek over vergeving van Edith Eger, mooie oefeningen. waarin ze duidelijk maakt dat in plaats van je zelf ( laten) vernietigen je verleden kan transformeren naar meer liefdevol met je zelf en anderen omgaan.

Jeff Foster
- de weg van Rust-
moed vinden om alles in liefde te omarmen.

Een boek waar je door heen kunt bladeren en je oog op mooie gedichten kunt laten vallen of een inhoudelijk hoofdstukje over bijv. omgaan met lichamelijke pijn of angst. Toegankelijk geschreven.

Onderzoek je angstige gedachten en probeer ze rationeel te analyseren. Stel jezelf vragen zoals: "Is mijn angst gebaseerd op feiten of op mijn perceptie?" en "Wat is het ergste dat er kan gebeuren, en hoe waarschijnlijk is dat eigenlijk?" Dit kan helpen om je angst in perspectief te plaatsen en realistischer te denken.

Angst is een van de lastigste emoties om mee om te gaan. het is waarschijnlijk ook de meest vermeden emotie. Sluimerende angst kan veel klachten veroorzaken, zowel lichamelijk als psychisch. Het aankijken en kunnen dragen van je angst is de oplossing, maar dat is helemaal niet gemakkelijk.
Door erover te praten, wat vaak in therapie gebeurt, blijven we nog steeds grotendeels weg van de angst. We hoeven het nog steeds niet perse te voelen. Lichaamsgerichte therapie en ademwerk, kunnen je helpen je angst te doorvoelen en te dragen. Dit gaat in jouw tempo, je draagkracht wordt (meestal langzaam maar) zeker vergroot. Je zult merken hoeveel opluchting dit letterlijk geeft in je lichaam.

Als je last hebt van angsten, dan wil je het vaak zo snel mogelijk WEG hebben. Je gaat op zoek wat je kan doen om het weg te krijgen.

Houd het op zo'n moment zo simpel mogelijk. Want met zoeken ga je ook vaak je hoofd in, en daar zit de oplossing niet.

En met simpel bedoel ik;
- Pauzeer
- Voel
- Verbind.

Dus als je de angst voelt; pauzeer even. Voel waar in je lijf je de angst voelt. (zonder te bedenken wat je 'verkeerd' hebt gedaan of wat je moet doen om het weg te krijgen, gewoon alleen de locatie voelen). En verbind je vervolgens met dat gevoel. Door het als het ware te omarmen. Het er te laten zijn. Door het niet weg te duwen, maar het ook niet groter te maken.

Pauzeer, voel, verbind. En je zal merken dat het angstige gevoel milder wordt.

Soms is iemand behept met dermate veel angst om te voelen, dat hij/zij erg focust op het krijgen van controle in de ratio, het verstand.
Bij doorvragen, blijkt dan soms, dat men zegt: "Maar als ik mijn gevoel toelaat, dan ben ik bang voor de gevolgen".
De (vermeende) gevolgen heb je overdacht, is een hersenactiviteit.
Mijn credo: ga vooral toelaten wat je voelt. Ontken jezelf daarin niet.
Als je uit angst je gevoel niet toelaat, kan dit zijn weerslag hebben op (vele) fysieke ongemakken.

Als je angst groter is dan je verlangen, dab heeft het geen enkele zin om in therapie te gaan. Je moet intrinsiek gemotiveerd zijn om je angsten te overwinnen, pas dan zal het je lukken

Remember, it's better to create something and be criticised, than to create noting and criticise others.