Tips bij trauma's

Lichamelijke reactie na heftige angst of opwinding.

We kennen allemaal het huiveren van angst, het beven van woede of van de zenuwen.

Dit kan als onaangenaam of zelfs angstwekkend worden ervaren, maar het is een noodzakelijke natuurlijke stressreactie. Het helpt bij het herstellen van het evenwicht na dreiging of opwinding.

Volgens medicus en psycholoog Peter Levine is het onderbreken van die natuurlijke lichamelijke reactie de oorzaak van klachten na trauma.

In lichaamsgerichte traumabehandeling wordt in een veilige omgeving alsnog ruimte gegeven aan deze 'ontlading' , waardoor de veerkracht en het gevoel van welzijn terug kunnen keren.

Een traumatische gebeurtenis is schokkend. De reacties daarop zijn bij iedereen verschillend maar deze reacties kun je beschouwen als normale reacties bij een abnormale gebeurtenis.

Een gevolg van een traumatische gebeurtenis kan zijn dat het eerdere, onverwerkte heftige gebeurtenissen oprakelt.

Het is goed om in gesprek te gaan om deze onverwerkte gebeurtenissen te onderzoeken, waardoor ruimte komt om eventuele disfunctionele gevoelens, gedachten en gedrag aan te pakken en te herstellen. Voel je welkom om in gesprek te gaan.

Allereerst is ruimte voor het verhaal van je trauma erg belangrijk. Delen is helen.

 

Maar daarnaast is er meer nodig. Alleen je verhaal kunnen doen en gehoord worden is niet genoeg. Trauma wordt op een andere manier in je brein opgeslagen dan andere herinneringen. Ook blijven er sporen achter in je lichaam.

 

Je lichaam is je herinneringsboek. Daarom doet ons lijf vaak mee als we getriggerd worden in ons trauma.

Als therapeut is schrijven een belangrijk therapeutisch hulpmiddel om bepaalde trauma's te verwerken.

Daarnaast kan EMDR in de therapie enorm helpend zijn voor de behandeling van trauma's. We zetten het brein dan aan het verwerken en daarna voelen getraumatiseerde mensen zich vaak enorm veel beter.

Iedereen kent trauma
Het klinkt misschien raar maar voor ieder mens is opgroeien met ouders, hoe liefdevol ook, een traumatische ervaring. Want we krijgen nooit helemaal waar we als kind behoefte aan hebben.

 

Daar naar durven kijken, naar je werkelijke kinderlijke beleving, is al helend.

Heb je nare of traumatische ervaringen meegemaakt dan kun je deze verwerken met EMDR. Een nare of traumatische ervaring sla je op in je emotionele deel van je hersenen.

 

Hierdoor speelt het je parten vandaag de dag in hoe je dingen doet en hoe je dingen aanpakt of hoe je op iets reageert.

 

Na de EMDR-therapie zijn de nare ervaringen verplaatst naar het rationele deel van je hersenen hierdoor is de lading ervan af. Je kunt anders reageren en anders met zaken omgaan die verband houden met de nare ervaringen.

Shocktrauma en ontwikkelingstrauma.

Shocktrauma onderscheiden we in een groot aantal categorieën. Ongelukken, valpartijen, misbruik, natuurrampen…de lijst is lang.

Maar in welke categorie een trauma ook is geplaatst, er is altijd sprake van een gebeurtenis, die te snel of te veel was voor ons zenuwstel om te hanteren of te integreren. Het overweldigt ons vermogen om te reageren en triggert gevoelens van intense angst, hulpeloosheid en het verlies van controle.

 

Een deel van de shocktrauma’s kan goed behandeld worden met EMDR, TR-EMI of Somatic Experiencing (lichaamsgerichte trauma therapie)

Ontwikkelingstrauma komt voort uit overweldigende ervaringen van verwaarlozing, liefdeloosheid of fysiek en emotioneel misbruik uit onze kindertijd en raakt vaak verweven raakt met shocktrauma.

Ontwikkelingstrauma laat ons bijna altijd zien dat wat we gemist hebben in onze jeugd en waar we vaak nu nog steeds naar op zoek zijn of naar verlangen.

 

Door vanuit het heden naar dat wat we misten in het verleden te kijken wordt het mogelijk om te ontmoeten wat er vroeger met ons gebeurt is en om zelf invulling te geven aan dat wat we zoeken of verlangen, waardoor we meer onze kracht komen en dichter bij onszelf kunnen blijven.

Een trauma is letterlijk gezien een wond. In dit geval hebben we het over psychotrauma en ook dat is een wond die kan genezen.

 

Het hebben van een trauma is zeer belastend. Je kunt na een trauma last hebben van PTSS - het posttraumatisch stress syndroom en dat is heel naar en heeft vaak gevolgen voor de kwaliteit van ons leven.

 

Goede psychologische hulp zoeken is dan noodzakelijk. Daar is een veilige plaats om je verhaal te delen. En om stappen te doen om je trauma te doen helen. Vaak werken wij therapeuten met schrijfopdrachten.

 

Daarnaast kan EMDR enorm helpend zijn om van je trauma('s) te herstellen. En dat kan de kwaliteit van je leven weer enorm doen toenemen. Dat gun ik jou!

Een oefening om traumatische pijn te verzachten.

Ga in gedachten terug naar de tijd dat je een kind was en ga naar een moeilijk moment uit je kindertijd. Sta niet stil bij de pijn van dit moment, maar probeer een ander scenario voor dit moment te bedenken met een andere en betere afloop.

Wat had je nodig, wie had jou kunnen helpen, wat zou goed voor je zijn geweest, hoe zou het dan verder zijn gegaan?

Op deze manier kun je een nieuwe herinnering maken. Sta stil bij deze herinnering en geef ruimte en aandacht aan de opluchting die je hierbij voelt. Maak hier plaats voor in je hoofd, je hart en je lijf.

Als je merkt dat je flink getriggerd wordt en je niet meer normaal kunt reageren, dan ligt daar mogelijk een onverwerkte gebeurtenis aan ten grondslag. In het emotionele deel van het brein staat er dan nog iets op 'actief'.

Voorbeeld: je raakt van slag doordat je partner op een bepaalde toon tegen je praat. Je reactie is buitenproportioneel (afsluiten of heel boos worden, het groter maken) en het gebeurt steeds weer.

Ga eens na of je in je jeugd deze toon bent tegengekomen en hoe dat voor je was. Roep deze ervaring even goed op en geef een score aan hoe NAAR dit nu nog voor je is. 0 is: het doet me niks. 10 is: overweldigend.

Als de spanning 6 of hoger is, is deze gebeurtenis nog niet verwerkt en kun je met EMDR therapie de verwerking ervan alsnog op gang brengen. Het mooie is, je triggert ineens niet meer op de toon van je partner. 

Soms is het fijn om wat meer te horen over hoe we vastlopen in oude overlevingsmechanisme. Ik zou je podcasts van Jan Brommerez willen aanraden. Fijne stem, heldere uitleg. 'De vraag is niet Wat is er fout aan mij? maar Wat is er gebeurd met mij?'

Bokstherapie start januari 2026. Ga je met mij in de ring?
Je kiest voor bokstherapie als je:
- Stress en spanning wilt verminderen
- Je emoties beter wilt leren beheersen
- Meer zelfvertrouwen wilt krijgen
- Trauma’s wilt verwerken
- Je fysieke conditie wilt verbeteren
- Een nieuwe manier zoekt om met je gevoelens om te gaan

Aflevering 7: Anne Marsman, delenwerk bij trauma.
Marsman is psycholoog en trauma-expert. In haar proefschrift combineerde ze wetenschappelijke kennis met haar eigen ervaring met trauma en psychische klachten. Haar missie is om het thema zo laagdrempelig mogelijk te maken. Ze heeft een holistische kijk op trauma en herstel, waarbij delenwerk en Voice Dialogue een plaats krijgt.
Een aanrader!

Het boek 'ongezien opgegroeid' van Lindsay Gibson gaat over opgroeien met emotioneel niet aanwezige ouders.
Het begin van het boek vond ik zelf niet zo sterk, er staan een paar vragenlijsten in waarbij je o.a. kunt onderzoeken of je ouders emotioneel afwezig waren.
Ik schrijf dit om je aan te moedigen vooral door te lezen, want na de eerste hoofdstukken wordt het zeer interessant. Met behulp van veel herkenbare praktijkvoorbeelden schrijft Lindsay over de gevolgen van een opvoeding waarin het kind niet geleerd heeft te voelen en over gevoelens te praten en dit in een veilige omgeving.
Er wordt helder uiteengezet hoe kinderen met emotioneel niet bereikbare ouders gedragspatronen leren, zoals externaliseren (agressie naar buiten tonen) en internaliseren (agressie naar binnen slaan, schuldgevoel hebben.
Ook interessant is te lezen over relaties tussen mensen die bovenstaande niet geleerd hebben.
Lindsay geeft ook adviezen voor hoe je de inhaalslag kunt maken en wel kunt leren om verbinding te maken met jezelf en je eigen gevoelens, waarna je ook gelijkwaardig contact met anderen kunt maken.
Dit boek is een echte aanrader!

Your nervous system will heal from trauma when it learns, over and over, that the present moment is safer than the past.

One of the most widely recommended self-help tools across trauma therapies (EMDR, somatic experiencing, etc.) is "intentional resourcing". Here's how it works:

Each day, spend 3–5 minutes deliberately noticing and strengthening feelings of safety:

1) Name 3 things you can see, 2 you can touch, 1 you can hear (a classic grounding exercise).

2) Place a hand on your chest or belly and breathe slowly while silently repeating a phrase like “Right now, I’m safe” or “This will pass.”

3) Recall a person, pet, place, or memory that feels comforting and let the body soften for a few breaths.

Repeating small moments of conscious, focused safety in this way decreases hypervigilance (a common side effect of trauma) and reduces cortisol over time.

Seek professional help if distress feels overwhelming, I'm here for you!

Vaak kom ik de vraag tegen of het wel goed is om je therapie te onderbreken. Heel vaak ben ik daar voor, zodat je 'het geleerde' ook in de praktijk kunt brengen. Waarschijnlijk doe je dan weer ervaringen op en kun je na een tijdje beter beoordelen of en wat het is waar je aan verder wilt werken.

Als je traumatherapie wil, check dan altijd goed je verzekering. Traumatherapie wordt bij vele therapeuten gegeven, maar als je van te voren denkt dat de verzekering het wel vergoed omdat je huisarts je verwijst kun je voor vervelende verassingen komen te staan.

We zien bij trauma dat de traumatische herinnering actief blijft, alsof het nog steeds gebeurt.
Tijdens EMDR wordt de herinnering opnieuw opgeroepen, terwijl het brein (het werkgeheugen) tegelijkertijd geactiveerd wordt (bijv. met oogbewegingen of tikjes).
Onderzoek toont aan dat dit de emotionele lading van het trauma vermindert en de herinnering in het geheugen geïntegreerd wordt als “verleden gebeurtenis”.

Het verleden mag worden herinnerd, maar wordt niet langer herbeleefd.

Basisbehoeften van de mens zijn verbondenheid/ erbij horen, autonomie ervaren en een competentiegevoel. Deze zijn geschonden door trauma momenten. Trauma zorgt namelijk voor fragmentatie waarbij eigen gezonde delen worden afgesplitst. Doel van therapie is om middels proceswerk weer in verbinding met eigen gezonde delen te komen, zodat traumagevoelens tot rust komen en er van binnen iets verschuift of ruimte ontstaat voor de gezonde delen waardoor je weer in staat bent om autonomie en competentiegevoel te ervaren en weer in verbinding kunt zijn met jezelf en anderen.

Sta eens stil bij de plek die jij inneemt binnen je gezin van herkomst of in je huidige relaties. Vraag jezelf: “Welke rol had ik vroeger vaak in mijn gezin (bijv. de zorgende, de stille, de bemiddelaar, de rebel)?” en “Hoe zie ik die rol nu terug in mijn werk, vriendschappen of relatie?”

Vaak zetten we onbewust oude dynamieken voort in het hier-en-nu. Door die herhaling te herkennen, ontstaat ruimte om te onderzoeken of je die rol nog steeds wíl vervullen, of dat er nu andere manieren zijn die beter bij je passen.

Hier is een oefening die je kunt inzetten:

Teken je gezin van herkomst.
Zet jezelf en alle belangrijke gezinsleden (ouders, broers/zussen, eventueel anderen die een grote rol speelden) als cirkels op een vel papier.

Geef iedereen een eigen plek, zonder lang na te denken.
Voel en observeer.
Kijk naar hoe je ze hebt neergezet.

Sta stil bij vragen als:

- Waar sta jij ten opzichte van de anderen?
- Sta je dichtbij of ver weg?
- Ben je groter of kleiner getekend dan de rest?

Herken patronen

Vraag jezelf af:

Welke rol had ik vaak? (bijv. de verantwoordelijke, de stille, de grappenmaker).
Zie je deze rol nu nog terug in je huidige relaties of werk?

Maak een tweede tekening.
Teken nu hoe je de verhoudingen zou willen zien.

Let op hoe dat voelt: opluchtend, ongemakkelijk, bevrijdend?

Het ontladen van de opgeslagen energie in het lichaam en het reguleren van de vrijgekomen energie is helpend voor de genezing waardoor een nieuwe balans ontstaat in het zenuwstelsel. Je merkt dat er iets anders is als ervoor. Wat het is, het maakt het weer iets lichter. Hoe fijn is dat. Heb jij dit weleens ervaren?

De energie die is opgesloten in je lichaam en vrij wilt komen, zorgt voor een disbalans waarbij o.a. lichamelijke en/of psychische klachten kunnen ontstaan.
Het belangrijkste in deze is: ‘Het lichaam weet alles, onthoudt alles wat je meegemaakt heeft’.
Hoe goed ken jij je lichaam?

Het is zo bij een onverwachte situatie waarbij je lichaam reageert of niet reageert kan het zo zijn dat je lichaam niet de kans heeft gehad om deze energie te ontladen. Dit kan het evenwicht verstoren in je lichaam waardoor je merkt dat er mentaal of fysiek iets niet klopt.
Herken jij dit? Waaraan merk je dit?

Er is iets in ons leven dat te onverwacht, te snel, iets te lang overkomt. Het is lastig of juist niet mogelijk voor het zenuwstelsel om deze ervaring te verwerken. Een eerste reactie om dit te overleven in stressvolle situaties zijn vechten, vluchten of bevriezen. Herken jij dit bij jezelf? Wat gebeurt er vervolgens in je lichaam m.b.t. de energie die is vrijgekomen... Weet jij dit?

Bij trauma en chronische stress blijft het zenuwstelsel in een voortdurende staat van "aan" staan. Dingen die je voorheen gewoon deed kunnen nu bedreigend zijn of je verlammen.

Veel gezondheidsklachten komen van een chronisch ontregeld zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel ziet het verschil niet meer tussen veilig en onveilig.

Hoe maken we ons centrale zenuwstelsel weer gezond?
Dat kan door:
Co-regulatie: samen zijn met een ontspannen iemand (of dier)
Kunst maken
Ademhalingsoefeningen
Anderen helpen
Sporten
Dansen
Spelen
Therapie
Mindfulness.

Tim en het wonder EMDR is een informatief kinderboek met tekeningen over EMDR-behandeling. In dit boek vertelt Tim over het auto-ongeval dat hij meemaakte, over de klachten die hij daaraan overhield en over de EMDR-behandeling die hij volgde om deze klachten te overwinnen. Geschikt voor kinderen van 4 tot 9 jaar en voor hun ouders.

Indrukwekkend boek: ‘Mantel van angst’ - als religie onderdrukt, beschadigt of traumatiseert, geschreven door Inge Bosscha heb ik net uit.
Misschien ook interessant voor jou om te lezen als je zelf naar een kerk gaat/ging of als je interesse hebt in dit onderwerp.

Helaas komt het vaker voor dan je denkt dat mensen schade oplopen in de kerk in hun denken en in hun ontwikkeling als persoon door zwart-wit denken, ongelijkwaardigheid, onbegrip en of manipulatie vanuit leiders/voorgangers/dominees/medekerkgenoten.
In het boek worden veel verschillende praktijkverhalen aangehaald, waardoor er veel ruimte is voor erkenning en herkenning.
Ook in mijn therapiekamer komt ik regelmatig vrouwen van alle leeftijden tegen die schade hebben opgelopen in hun opvoeding versterkt door de christelijke sfeer waarin ze werden opgevoed. Ze hebben bv nooit goed geleerd een eigen mening te hebben, voelen zich snel schuldig, hebben geleerd te gehoorzamen en zich aan te passen soms ten koste van zichzelf, hebben angst ontwikkeld voor hemel en hel, voelen zich snel veroordeelt of hebben zelf geleerd anderen te oordelen die anders denken dan zij en ga zo maar door.

Het mooie aan dit boek vind ik dat er op een eerlijke en open manier naar dit onderwerp wordt gekeken en erkenning wordt gegeven aan dit kwetsbare onderwerp.
Daarnaast spreekt het boek met respect over de mooie kanten van geloof en kerkgang die er gelukkig ook zijn!

Soms is trauma in de kindertijd heel duidelijk, kindermishandeling, geweld, seksueel misbruik. Daarnaast zijn er een boel volwassenen die rondlopen met klachten en niet goed weten waar ze vandaan komen. " Ik ben niets te kort gekomen thuis, ik had een dak boven mijn hoofd en kreeg te eten, had altijd schone kleding" zeggen ze dan. En toch....
Als je niet gezien wordt, er geen ruimte is voor jouw emoties, je geen warmte en liefde ervaart als kind, dan kom je te kort. Emotionele verwaarlozing kan ook trauma tot gevolg hebben.

Mocht je te maken hebben met kinderen waarbij je een vermoeden hebt van seksueel misbruik en je vraagt je af wat je kunt doen, bedenk je dan dat je er altijd naar kunt vragen. In de theatertalkshow Durf te zien van Stichting Wij zijn M legt een zedenrechercheur uit wat hij zelf doet om kinderen op hun gemak te stellen zodat de kans zo groot mogelijk is dat ze hun verhaal durven te doen. Hij doet dit door te vragen ‘vertel me daar eens alles over’. Dit is een open vraag, legt geen woorden in de mond en draagt geen schaamte in zich. Op die manier geef je een kind de kans om zijn of haar
verhaal te doen.

Onlangs was ik bij de theatertalkshow Durf te zien van Stichting Wij zijn M. Zij werken eraan om het taboe in de samenleving op seksueel misbruik te doorbreken. Mocht je zelf seksueel misbruikt zijn, dan kan het helpend zijn om naar deze theatertalkshow te gaan, mits je inschat dat je dat aankunt. Je zult er veel herkenning en erkenning vinden.

Ga aan de slag met de terugkerende nachtmerrie.
Imagery rehearsal therapy (IRT) laat zien dat het herschrijven van nachtmerries de frequentie kan verminderen (Krakow et al., 2001).

👉 Tip: Schrijf je terugkerende nachtmerrie op en bedenk een veilig alternatief einde. Oefen dit voor het slapengaan.

De EMDR-methode is toepasbaar bij mensen die ingrijpende gebeurtenissen hebben meegemaakt zoals een ongeluk, een brand, pesten, medische handelingen etc. Zij kunnen daar onbewust veel last door ervaren. Er is dan sprake van een trauma.
EMDR is een traumabehandeling die de opgeslagen spanning in het lichaam kan verminderen of het beeld dat mensen er vaak nog bij hebben, wegnemen of verminderen.
Een EMDR-behandeling is toepasbaar bij heel jonge mensen maar ook bij oude(re) mensen.
Leeftijd is geen maatstaf of bij iemand wel of geen EMDR-behandeling kan worden toegepast.
Ook het hebben van een verstandelijke beperking of het syndroom van Down behoeft geen belemmering te zijn.

Veel mensen met ontwikkelingstrauma merken dat ze vastlopen in patronen zoals pleasegedrag, perfectionisme of paniekaanvallen. Deze patronen zijn vaak ontstaan in de eerste 1000 dagen van je leven, als onderdeel van geboortepatronen. Ze waren ooit een manier om je veilig te voelen, maar beperken je later in relaties, werk en emotioneel welzijn.

Praktisch: Schrijf drie situaties op waarin je steeds hetzelfde gevoel of gedrag ervaart (bijvoorbeeld paniek in groepen of de drang om alles onder controle te houden). Vraag jezelf af: Wat probeer ik hiermee te vermijden of veilig te stellen? Door deze beschermdelen bewust te onderzoeken, ga je begrijpen hoe angst en paniek verbonden zijn met je vroege ervaringen en je zenuwstelsel.

Tip 1 – Luister naar de signalen van je lichaam

Veel mensen met ontwikkelingstrauma of geboortetrauma zijn gewend om emoties weg te duwen en vooral “door te gaan”. Toch spreekt je lichaam een duidelijke taal. Angst, paniek, hoofdpijn, gespannen spieren of slecht slapen zijn vaak signalen van een overbelast zenuwstelsel. Deze lichamelijke signalen vertellen je dat er nog oude spanning of onverwerkt trauma aanwezig is.

Praktisch: Neem meerdere keren per dag een korte pauze om je ademhaling en spierspanning te observeren. Waar houd je spanning vast? Waar voelt het zwaar of beklemmend? Alleen al bewust worden van deze lichamelijke signalen kan de eerste stap zijn om ontwikkelingstrauma te herkennen en ruimte te maken voor herstel.

If you catch yourself drawn to the same unhealthy relationships or situations, you might be experiencing repetition compulsion - your mind’s way of trying to “redo” a painful past to finally feel safe or in control.
Pause when you notice a familiar pattern.
Ask yourself, “Does this feel safe, or just familiar?”
Practice choosing even small, different responses - like reaching out to a trusted friend or setting a boundary

Healing starts with noticing the cycle and giving yourself permission to try a new path.

If you grew up feeling like you had to be “the adult” in your family - managing chores, caring for siblings, or supporting your parents emotionally - that’s called parentification. It’s not your fault, and it can leave lasting stress or guilt.

A simple way to start healing is to give yourself permission to just be cared for now. Try small steps like:
- Saying “no” to things that feel too heavy
- Asking a trusted friend or therapist for support
- Scheduling regular “play” or rest time, even if it feels strange

You don’t have to carry every burden anymore.

Bessel van der Kolk in zijn boek "Traumasporen" legt uit hoe iemand zijn stress systeem kan reguleren. Hieronder een paar belangrijke methodes, soms bekend, soms onbekend, die een fijne ondersteuning zijn in het behandelen van trauma's:
- Mindfulness
- Meditatie
- Yoga
- Ademhalingsoefening
- Bewegingen op muziek bijvoorbeeld
- Aanraking zoals massage

Bessel van der Kolk in zijn boek "traumasporen" wist duidelijk uit te legen dat de krachtigste bescherming tegen trauma en stress is sociale steun. Hij gebruikt de term wederkerigheid en verwoordt het als volgt: "het werkelijk gehoord en gezien worden door de mensen om ons heen. Het gevoel dat wij in andermans geest en hart bestaan." Het vervolg is een gevoel van veiligheid die nodig is om te genezen en om te groeien.

Wist je dat jouw eerste 1000 dagen impact hebben op jouw volwassen leven?
De eerste 1000 dagen is de tijd van conceptie tot en met de eerste periode na de geboorte (prenataal, perinataal en postnataal). Hier krijgt elke persoon imprints mee die een blauwdruk vormen voor jouw leven nu. Misschien heb je wel eens van geboortetrauma gehoord?

Stel dat je het benauwd kreeg tijdens de geboorte omdat de navelstreng om je nek zat. Dan heb je toen al heel hard moeten werken om te overleven. Het kan zijn dat je nu nog vanuit dit overlevingsmechanisme handelt, altijd hard je best doet in het leven.
Of heb je na de geboorte in de couveuse gelegen en daardoor minder goed kunnen hechten met je moeder? Ben je allergisch voor als andere mensen iets voor je bepalen. Dat kan komen van de ervaring die je als kleine baby hebt opgedaan.

Een kind in aanleg krijgt veel meer mee dan we denken. Het zenuwstelsel staat ook nog open, waardoor dit soort ervaringen overweldigend kunnen zijn en het daardoor meer afgesteld staat op overleven.

Wil je hier meer over weten? Dan beveel ik je aan om podcast afleveringen met Anna Verwaal te beluisteren. Of om haar te volgen op social media.

Een trauma is niet zozeer de gebeurtenis zelf – die “bestaat” in die zin niet – maar de manier waarop je systeem erop reageert en wat het in jou achterlaat. Het gaat dus niet alleen om grote, levensbedreigende situaties, maar vaak juist ook om ogenschijnlijk kleine ervaringen uit de kindertijd. Denk aan wat je vaak te horen kreeg of momenten waarop je je niet gezien of gesteund voelde. Als volwassene kun je er misschien luchtig over doen, maar je lijf en emoties reageren er soms nog steeds sterk op.

Die oude pijn kan vandaag de dag nog onbewust invloed hebben op hoe je reageert in relaties, werk of spanningssituaties. Het is absoluut de moeite waard om daarmee aan de slag te gaan – ook als je het zelf misschien wat overdreven vindt om er therapie voor te zoeken. Juist door er ruimte aan te geven, kan er heling en meer veerkracht ontstaan.

Neem jezelf serieus. Je kunt je jeugd niet overdoen, maar het is wél mogelijk het effect ervan te veranderen. Zoals Tom Robbins mooi verwoordt:
“It's never too late to have a happy childhood.”

Zijn de trauma's geïnventariseerd?
Beantwoord de volgende vragen: Wat maakt dat de trauma's nu nog zo'n lijdensdruk geven? Wat (en hoe) ben jij over jezelf gaan denken? Durf je ervan uit te gaan, dat het niet aan jou geleden heeft? Vaak zijn er irreële overtuigingen (cognities) aanwezig die de problematiek mede in stand houden. Werk aan de winkel! Blijf niet zitten met je trauma's!

In mijn praktijk komen regelmatig cliënten met een onverwerkt verleden. Een verleden waarin zich gebeurtenissen (trauma's ) hebben afgespeeld die hebben gemaakt dat cliënten technieken hebben verworven om de emotie onverwerkt te laten.
Dan komen ze in de spreekkamer en weten niet meer wat ze voelen, maar de lijdensdruk is zichtbaar aanwezig.
Het gaat vaak om emotioneel trauma (naast PTSS) zoals ruzie thuis, gepest worden op school, manipulatie, etc.
Deze gebeurtenissen vragen alsnog om verwerking.
* Schrijf alle gebeurtenissen die je je nog herinneren kunt om te beginnen eens op.

Moeheid is vaak meer dan alleen te weinig slaap. Zeker als je trauma hebt meegemaakt, kan je lichaam op een dieper niveau uitgeput raken. Dat komt omdat je systeem in de overlevingsstand schiet en veel energie verbruikt om spanning en emoties te onderdrukken. Hierdoor lijkt het alsof je gewoon “moe” bent, terwijl er eigenlijk veel meer speelt.

Mogelijke oorzaken van trauma-gerelateerde moeheid:

-Minder slaap: je lichaam blijft alert, ook ’s nachts.

-Overprikkeling: je zenuwstelsel staat aan en komt niet tot rust.

-Spier- en spanningsklachten: je lichaam houdt alles vast.

-Controle en alertheid: je brein wil geen risico nemen en staat continu ‘aan’.

-Onderdrukte emoties: onverwerkte pijn of trauma kost energie, ook als je er niet bewust mee bezig bent.

Wat kun je doen om je energie terug te vinden?

Herstelmomenten plannen
Geef je lichaam en brein bewust pauze. Niet pas als je instort, maar elke dag kleine stukjes herstel inbouwen.

Leren voelen in plaats van vermijden
Trauma en emoties onderdrukken kost enorm veel energie. Door stap voor stap te leren voelen, verbruik je minder kracht aan het wegstoppen.

Luister naar je lichaam
Signalen als spanning, hoofdpijn of vermoeidheid zijn geen vijanden, maar boodschappers. Hoe sneller je ze serieus neemt, hoe minder ze zich opstapelen.

Ken je triggers
Weet wat je zenuwstelsel overprikkelt dat kan geluid, stress of bepaalde situaties zijn. Als je dit weet, kun je er beter mee omgaan.

Adem en ontspan bewust
Diepe ademhaling en lichaamswerk helpen je zenuwstelsel schakelen van overleving naar herstel.

Wees mild voor jezelf
Moeheid is geen zwakte. Het is je lichaam dat aangeeft dat het veiligheid en herstel nodig heeft.

Hoe is dit voor jou? Deel gerust je inzichten met me en wil je hier meer mee aan de slag, plan dan een sessie in.

Wat je als kind hebt meegemaakt, kan je als volwassene nog steeds beïnvloeden. Soms heb je je toen alleen gevoeld, bang, of niet goed begrepen.
In traumatherapie kijken we samen naar wat er vroeger is gebeurd. We doen dit rustig en stap voor stap, op een manier die bij jou past. We zoeken uit hoe oude ervaringen nog doorwerken in je leven nu. Bijvoorbeeld in hoe je met anderen omgaat, of hoe je over jezelf denkt. Je leert beter begrijpen waar je gevoelens vandaan komen. Dat geeft ruimte en rust. We werken met praten, maar soms ook met beelden of lichaamsoefeningen. Alles gebeurt in een veilige sfeer, met respect voor jouw tempo.
Zodat jij weer meer vertrouwen voelt – in jezelf en in het leven.

Al het trauma wat je als klein kind (baby) meemaakt en niet herinnert wordt opgeslagen in je lichaam waardoor je zenuwstelsel nog steeds kan reageren op trauma waar je je niet bewust van bent. Door lichaamsgerichte oefeningen te doen kun je leren je zenuwstelsel te kalmeren. Jan Bommerez heeft hier veel oefeningen samengesteld die jou kunnen helpen. Zie zijn website voor meer informatie. Aanrader!

Situaties die indruk hebben gemaakt worden opgeslagen in het lichaam. Als het lichaam deze opslag niet goed verwerkt blijft de energie in je lijf waardoor je zenuwstelsel "aan" blijft staan en je lichaam niet meer weet of er gevaar dreigt of niet.

Door praten, (ontspannings)oefeningen en lichaamswerk kan je samen met een therapeut bij de oorspronkelijke emotie komen en daarmee werken zodat het trauma beweegt en verandert.

Heb je een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt?
Naast cognitieve verwerking is het van belang dat je lichaam ook tot rust komt, veiligheid ervaart en niet ‘aan’ blijft staan.
Het betrekken van je lichaam levert een grote bijdrage aan een gedegen verwerking van een ingrijpende of traumatische ervaring.
Affectieve aanraking (haptonomie) bij trauma vraagt om een sensitieve afstemming tussen de therapeut en client. Maar het geeft ook dé ingang om weer te kunnen verbinden met je lichaam en gevoel. Het helpt om weer in je lichaam thuis te komen na heftige stress of een shock-toestand.

Het boek Traumasporen is absolute aanrader. Vertaald uit The body keeps the score. Heel belangrijk boek om te lezen.
We zijn meer dan een (eenvoudige) diagnose. Veel van de ziektes en ongemakken kennen hun oorsprong uit het verleden.

Soms, wanneer cliënten een gebrek aan tijd en geld ervaren en moeite hebben met rust nemen, kan dit een teken zijn van ancestraal trauma. Meer specifiek kan het wijzen op een schaarstementaliteit. Dit komt vaak voor bij cliënten wier families oorlog, armoede, onderdrukking of plotselinge financiële rampen hebben meegemaakt. Deze cliënten hebben overtuigingen geërfd over hoe catastrofaal het kan zijn om te vertragen of rust te nemen. Hoewel ze de ramp zelf niet hebben meegemaakt, erven ze de bijbehorende overtuigingen en copingmechanismen.

Trauma draait niet om wat er gebeurd is, maar om hoe het zenuwstelsel op een overweldigende gebeurtenis heeft gereageerd. Trauma ontstaat wanneer het autonome zenuwstelsel uit balans raakt en in een ontregelde toestand blijft. Herstel van trauma betekent dus het herstellen van die verstoring in het zenuwstelsel.

Ontwikkelingstrauma
Vroegkinderlijk trauma is vaak niet direct herkenbaar, maar kan zich uiten in aanhoudende vermoeidheid, emotionele onrust of vastlopen in het leven ondanks positieve inspanningen. Ook problematische relaties en een gebrek aan lichaamsbewustzijn kunnen signalen zijn. Omdat het zenuwstelsel samenwerkt met het immuunsysteem en hormonale systeem, heeft ontregeling invloed op de algehele gezondheid. De omgeving waarin een kind opgroeit heeft grote invloed op de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel. Negatieve ervaringen in de eerste levensjaren kunnen blijvende impact hebben.

Ontwikkelingstrauma verwijst naar onveilige of ongeschikte omstandigheden tijdens de kindertijd, waarin de basisbehoeften van het kind niet werden vervuld. Complex trauma kan ook op latere leeftijd ontstaan door herhaalde negatieve ervaringen zoals pesten of toxische relaties. Een veelvoorkomende vorm is onveilige hechting, wat later relatieproblemen veroorzaakt. Het autonome zenuwstelsel van jonge kinderen is gevoelig voor signalen van veiligheid; wanneer deze ontbreken, raakt het systeem langdurig in de overlevingsmodus.


Zelftest 

'Het GESCHENK' en 'De KEUZE' van Edith Eger.
Deze oude dame is werkelijk een inspiratiebron. Haar bekendste uitspraak:
"Je kunt niet veranderen wat er is gebeurd, je kunt niet veranderen wat je hebt gedaan of wat je is aangedaan. Maar je kunt wel kiezen hoe je nu leeft. Je kunt kiezen om vrij te zijn."

Vanaf zaterdag 24 mei '25 is via SAND (Science and Nonduality) de nieuwste documentaire te zien van de makers van The Wisdom of Trauma (gabor mate) en Where olive trees weep.
Deze keer gaat de docu over de impact van kolonisatie en indigenous cultures. Het herinnert ons eraan dat de toekomst wordt bepaald door onze verhouding met de aarde. De film is gratis te zien 3-9 juni tijdens de 7 daagse gathering with indigenous voices.

"When the world feels fragmented- when grief, fear, and overwhelm pulse through the collective body - we must remember.

In de podcast "the diary of a CEO with Steven (DOAC)" heeft hij een interview met Gabor Mate, the childhood lie that's ruining all of our lives (2022). Een geweldig interview waarin Gabor veel over zichzelf verteld en uitlegt hoe belangrijk je jeugd is en hoe je (destructieve) patronen hieruit worden gevormd!! Heel verhelderend (wel in het engels).

Ons zenuwstelsel reageert op signalen van veiligheid en gevaar. Als we ons onveilig voelen, dan reageren we vanuit een beschermingsrespons door te vechten, vluchten of bevriezen. Als we ons veilig voelen dan staan we open voor contact en kunnen we omgaan met de dagelijkse uitdagingen. Wanneer voel jij je veilig? Wie of wat geeft je een veilig gevoel en welke lichamelijke gewaarwordingen, gevoelens en gedachten zijn er dan?

Een signaal van veiligheid kan bijvoorbeeld een vriendelijk gezicht zijn of een kalmerend geluid of iets in je omgeving wat je doet glimlachen. Signalen van veiligheid zien we vaak over het hoofd, omdat ons menselijk brein is 'voorgeprogrammeerd' om meer aandacht te schenken aan negatieve dan aan positieve gebeurtenissen. Door er meer op te letten, kan je lichaam meer vertrouwd raken met momenten van veiligheid.

Omdat het je helpt om inzicht te krijgen in onbewuste familiepatronen die jouw leven beïnvloeden. Je ontdekt verstrikkingen met familieleden die je zelf misschien niet doorhad. Door deze te herkennen, ontstaat er ruimte voor persoonlijke groei en innerlijke rust.

Bij trauma stopt ons systeem, ons zenuwstelsel, ons brein, acuut. De wereld van binnen staat even stil (bevriest). Als het veiliger wordt voor ons, gaat de wereld, het leven weer door. Dit terwijl het geen we aan het doen waren niet is afgemaakt. Tijdens traumarelease ademcoaching krijg je de kans om de onafgemaakte beweging af te maken. Tip: ga naar een trauma release breathworker. Succes.

Boek van Griet op de Beeck.
boek gaat over diverse therapie vormen die ingezet kunnen worden bij het verwerken van oud zeer / trauma.
Wellicht een mogelijkheid voor jou om te onderzoeken wat jou het beste kan helpen. Veel van de therapievormen bied ik aan in mijn praktijk en als je het prettig vindt denk ik graag met je mee om te kijken wat het beste aansluit bij jouw verhaal.

Jan Bommerez heeft een mooie online training gemaakt om vroegkinderlijk trauma te herstellen. Een fijne podcast van hem om te luisteren is van The trueman Show, nummer 128. Hierin wordt goed uitgelegd wat trauma kan doen met je lichaam en geest. Aanrader.

Het verwerken van het verleden geeft ruimte voor de toekomst. Een trauma belemmert het doorgroeien naar een succesvol en gelukkig leven. Inzicht in het trauma door therapie zal het trauma terugbrengen tot een gebeurtenis in het verleden. Hierdoor zal de toekomst voller en bewuster beleefd worden.

Dit boek neemt je stap voor stap mee in het ontrafelen van de fysieke gevolgen van trauma. Traumatische ervaringen leiden tot een erfenis van symptomen. Ook als de gebeurtenissen jaren of decennia geleden hebben plaatsgevonden, kan deze erfenis nog springlevend zijn. Van oudsher wordt ervan uitgegaan dat zulke gevolgen verdwijnen wanneer het verhaal over wat er is gebeurd wordt verteld.

Vraag je je af of je last hebt van trauma en wat je eraan kunt doen? Het kan erg fijn zijn om goede boeken te lezen over trauma. Op die manier leer je jezelf en je trauma’s beter kennen. Deze inzichten kunnen er ook toe leiden dat je minder geleid wordt door onbewuste patronen die voortkomen vanuit je trauma. Een boek dat je heel veel leert over wat trauma precies is, is het boek Traumasporen van psychiater Bessel van der Kolk. Op basis van ruim dertig jaar onderzoek en klinische ervaring toont hij aan hoe de angst en het isolement in de kern van het trauma letterlijk veranderingen aanbrengen in zowel de hersenen als het lichaam. Ook verklaart hij waarom getraumatiseerde mensen vaak last hebben van angst, gevoelloosheid en woede en hoe het komt dat trauma vaak ook invloed heeft op het concentratievermogen, het geheugen, vertrouwensrelaties en het je thuis voelen in je eigen lijf.