Tips bij piekeren

Je hoofd maalt constant en je angstige en malende gedachten stoppen maar niet? Probeer eens de aandacht naar je voeten te verplaatsen. Zet ze op de vloer, en probeer deze echt te voelen. Schuifel of wip wat heen en weer als dat nodig is om het echt te voelen.

Door de aandacht te verschuiven ben je even weg uit je hoofd en raak je wat meer gegrond.

Visualiseren moet je leren. Visualiseren is je iets in gedachten voorstellen. Als ik zeg: `stel je een paarse olifant voor` dan krijg je daar een beeld bij. Niet iedereen krijgt een helder beeld voor ogen. Dat is normaal. Je hebt genoegen te nemen met hoe het bij je binnenkomt. Dus, doe niet moeilijk als je denkt dat het niet goed lukt. Je doet zo goed mogelijk mee. Visualiseer een mooi landschap met een beekje. Het is zomer. Kies een prettige temperatuur en stel je voor dat je in dat beekje ligt. Het water stroomt van je hoofd naar je voeten en neemt alle overtollige spanning mee. Blaas zacht door de mond uit op een `fff` en voel met iedere uitademing opnieuw de stroom van boven naar beneden gaan. Neem waar wat je los wilt laten: misschien een spanning in je schouders, innerlijke onrust en haast, een ruzie met een collega of negatieve gedachten. Geef alle ballast (piekeren en zorgen) over aan het beekje. Dat zal alles meenemen en wegspoelen. Voel de reinigende kracht van het water. Concentreer je op de ademstroom.

Volgens Accepeptatie en Commitment Therapie (ACT) kun je je gedachten niet veranderen, enkel je houding die je hebt over de gedachten. Er zijn vele oefeningen om te oefenen tot het accepteren van je gedachten. Hier er ook een:

Ga in je eigen woonkamer staan. Schrijf alle gedachten op die je vervelend vind. Oftewel niet wil accepteren of wil vermijden/controleren. Plak ze overal om je heen. Schrijf de gedachten groot op of gebruik steekwoorden.
Probeer vervolgens alles er aan te doen om de briefjes niet te hoeven lezen. Dit is het vermijden/controleren. En sta even stil bij wat dit je oplevert en wat het kost.

Acceptatie (gedachten bij je houden)
Verzamel vervolgens alle briefjes en plak ze op jezelf. Doe dit op een bewuste manier door de gedachte goed te lezen en hem dan bij je te dragen. Als je alles opgeplakt hebt ga je weer bezig. Wat levert dit op en wat kost het?

Acceptatie is NIET makkelijk. Het brengt weer eigen problemen met zich mee. Kies na het experiment voor jezelf, wat voor jou een betere en gezonde manier zou zijn om om te gaan met je gedachten.

Reguliere therapie bij de ggz gaat over het omdenken of het omvormen van je negatieve / niet-helpende gedachten naar helpende gedachten. Dat geeft de illusie van controle over gedachten.

Accepeptatie en Commitment Therapie (ACT) gaat erom dat je weinig controle hebt over je gedachten. Net als je omgeving en emoties. Wat je wél kunt beïnvloeden zijn je eigen gedrag en je houding die je hebt ten opzichte van je gedachten en emoties.

Soms kun je helemaal verstrikt raken in alles wat je leest en hoort in alle nieuwsberichten.Daar kun je heel onrustig en angstig van worden.

Je hebt niet de controle over wat er in de wereld gebeurt, maar wel over de manier waarop je met de nieuwsberichten omgaat. Kies er bijvoorbeeld voor om dagelijks op een vast moment in de krant of in een nieuwsapp te lezen en richt je daarna weer op iets anders. Zo blijf je betrokken, zonder dat je erdoor wordt overspoeld.
Soms kun je helemaal verstrikt raken in alles wat je leest en hoort in alle nieuwsberichten.
Daar kun je heel onrustig en angstig van worden. Je hebt niet de controle over wat er in de wereld gebeurt, maar wel over de manier waarop je met de nieuwsberichten omgaat. Kies er bijvoorbeeld voor om dagelijks op een vast moment in de krant of in een nieuwsapp te lezen en richt je daarna weer op iets anders. Zo blijf je betrokken, zonder dat je erdoor wordt overspoeld.

Wellicht herken je het wel... de stemmen in je hoofd die je continue advies geven. Ooit zijn we geboren en met de tijd hebben we teleurstellingen, schrikken en pijnen te verwerken gehad en vervolgens hebben zich delen van ons afgesplitst. We noemen dit ook wel deelpersoonlijkheden. Een aantal voorbeelden daarvan zijn de criticus, de perfectionist, de piekeraar, de humorist, etc.

Het goede nieuws is dat ze allemaal een positieve intentie hebben. Je kunt met deze delen in gesprek en onderzoeken wat voor functie ze hebben in je leven. Ze hebben je tot nu toe goed gediend, maar met de tijd merk je dat ze belemmerd kunnen werken. Luister eens naar deze stemmen en in plaats van ze weg te duwen, herken ze, erken ze, bedank ze en onderzoek of ze nog steeds dienend zijn.

Met piekeren zit je in je hoofd. Je blijft rondjes draaien met je gedachten. Door je focus te leggen op je lijf, door bijvoorbeeld je bewust te worden van je ademhaling (heb je een hoge ademhaling of zit je ademhaling meer in je buik?) of goed te gronden, voel waar jouw lijf de grond raakt en voel dat even goed. Daardoor kom je meer in je lijf en kan het piekeren op de achtergrond raken.
Het komt vast wel weer terug het piekeren, dat klopt... wees je dan weer opnieuw bewust van je lijf.
Heel veel succes, het gaat vast niet in 1 keer goed, het is oefenen.

Als je iets wilt veranderen in je leven, begin er dan nu mee! We vinden vaak dat we eerst alle praktische zaken op orde moeten hebben, voordat we met iets nieuws “mogen” beginnen. Of : eerst zijn alle anderen aan de beurt en dan pas “mogen” wij. Voor je het weet ben je maanden of jaren verder en de situatie wordt er meestal niet beter op.

Bedenk voor jezelf: wat is echt belangrijk voor mij en wat ga ik vandaag doen om mijn leven wat lichter te maken? En doe het! Op die manier maak je zelf de ruimte voor verandering die je nodig hebt.

Probleem? Doe niets. Houd halt. Wie weet wijst het probleem je de weg naar een nieuwe mogelijkheid.

Het gaat er niet om wat er gebeurt in je leven. Het gaat erom hoe je erop reageert.

- Richt je op het huidige moment.
Als je het gevoel hebt dat alles mis dreigt te gaan, stel jezelf de vraag: Is dat nú het geval? Is er nú iets aan de hand? Bijna altijd is het antwoord: Nee. Ja maar, zegt het stemmetje in je hoofd, stráks, mórgen, volgende wéék… Dan kan jij zeggen: Dat zien we dan wel. Nu is er alleen maar nu.

- Doe een reality check.
Als je je zorgen maakt ergens over, kan je het nog wel eens opblazen tot mythische proporties. Vraag je af: is dit écht zo? Of heb je misschien een gigantisch monster gecreëerd in je hoofd dat eigenlijk helemaal niet bestaat?

- Wees je bewust van je cirkel van invloed.
Als iets niet gaat zoals je graag zou willen, stel jezelf de vraag: Is dit iets waar ik invloed op kan uitoefenen? Nee? Dan heeft het geen zin om erover te piekeren. Boos of verdrietig zijn mag natuurlijk, maar jezelf erin vastbijten heeft geen zin. Kan je er wel invloed op uitoefenen? Bedenk hoe. Bedenk of dat de tijd en energie waard is. Zet een stap, in plaats van vast te blijven zitten in je hoofd.

- Stel jezelf de vraag:
Is dit echt belangrijk? Op het moment zelf lijken dingen vaak echt van levensbelang. Maar is dit iets wat je je volgend jaar ook nog zal herinneren? Iets wat je bijblijft tot op je stervensbed?

- Wees selectief met je energie.
Pick your battles. Je hoeft niet overal met gestrekt been in te gaan. Niet alles hoeft een gevecht te zijn. Iets of iemand opgeven betekent niet dat je verslagen bent. Knok alleen voor de dingen die echt belangrijk zijn.

- Alles waar je aandacht aan geeft, groeit.
Probeer je minder te richten op wat je allemaal moet, en wat je niet wil. Richt je op wat je wel wil en houd dat gevoel met lichtheid vast. Ook dat móet niet, het is alleen de drive die jou op weg kan helpen.

- Vergelijk jezelf nooit met anderen.
We hebben allemaal ons eigen pad. Allemaal onze eigen tijd nodig. Jezelf onder of boven anderen plaatsen heeft geen zin, jij bent die anderen niet. Richt je op de plek waar jij nu bent, de stap die jij nu zet, de behoefte die jij nu voelt.

- Andere mensen zijn jou niets verschuldigd.
Zij kunnen jouw problemen niet oplossen. Je bent niet altijd hun prioriteit. Maak jezelf je prioriteit, wees je eigen beste vriend.

- Wees je bewust van de verwachtingen die je hebt van het leven.
En realiseer je dat ook het leven jou helemaal niets verschuldigd is. Je krijgt helaas niet alles wat je hebben wil. Rust en geluk komen pas als jij jouw verwachtingen kan loslaten.

- Neem elke dag even de tijd voor jezelf.
Al was het maar om even je ogen te sluiten, een paar keer diep in en uit te ademen en aan jezelf te vragen: Hoe is het met je? Wat heb je nu nodig?
Luister naar wat je hoort.

- Je wensen kunnen op verrassende manieren vervuld worden.
Er kan iets heel fijns op je pad komen dat vermomd is als iets oninteressants. Iets wat je in eerste instantie helemaal niet opmerkt, omdat je zo bezig bent met wat je eigenlijk zou willen. Hou je ogen open.

- Wat belangrijk is in jouw leven, dat bepaal jij.
Niet je partner, niet je ouders, niet je vrienden. Jij. Iets is van belang omdat jij dat belang daaraan geeft.

- Jij bent niet je werk, je relaties of je uiterlijk.
Jij bent een optelsom van een heleboel verschillende dingen. Als je ophoudt met je zo sterk te identificeren met één aspect van je leven, maakt het minder uit als iets niet zo goed uitpakt. Als er iets mislukt, betekent dat niet dat jij mislukt bent.

- Trek het je niet persoonlijk aan wat anderen zeggen of doen.
Als mensen iets vervelends of kwetsends zeggen of doen, zegt dat meer over hen dan over jou. Luister en kijk naar anderen, neem ze serieus, maar laat ze niet bepalen hoe jij je over jezelf voelt.

- Denken is vaak niet de oplossing.
Onze hersens zijn nogal vol van zichzelf. Om een of andere reden denken ze dat iets tachtig keer analyseren ons uiteindelijk van een oplossing zal voorzien. Is niet zo. Je kunt niet overal controle over hebben, alles begrijpen. Vertrouw op je gevoel. En op de tijd, die je zal leren wat de beste keuze is.

- Jij bent genoeg.
Jij doet genoeg. Je hebt genoeg. Je hoeft niet te compenseren, dat is nergens voor nodig. Als je je niet goed voelt, dan heeft het geen zin om meer te doen, meer te kopen, meer te verlangen. Het enige wat jij dan nodig hebt is liefde van jezelf.

- Herinner jezelf aan het positiefs in je leven. De dingen waar je dankbaar voor bent. Want die zijn er, groot en klein, iedere dag.

- Vergeef jezelf.
Voor de slechte keuzes die je maakte. Voor de keren dat je anderen kwetste, of jezelf. Voor wat je niet begreep of niet wilde begrijpen. Het gaat er niet om wat je fout doet, maar of je bereid bent van de ervaring te leren.

- Alles verandert.
Niets is permanent. Die lastige situatie gaat voorbij. Die fijne ervaring gaat voorbij. Verzet je niet, probeer het niet vast te houden. Er zal iets nieuws voor in de plaats komen.

- Je bent precies waar je moet zijn.
Je loopt niet achter, het is niet te laat. Elke ervaring die je hebt is nodig om te komen waar je heengaat. Alle ervaringen die je had waren nodig om te komen waar je nu bent.

- Heb vertrouwen.
Iets wat nu onmogelijk lijkt kan over een tijd piece of cake zijn. Want iets wat tien jaar geleden onmogelijk leek, daar draai je je hand nu niet voor om. Heb vertrouwen in wat er komt, in wat er mogelijk is, in wat jij kan.

- Je kunt ieder moment opnieuw beginnen. Elke dag doe je nieuwe ervaringen en inzichten op. Elke ochtend ligt er een nieuwe dag voor je klaar waarin je de dingen anders kunt doen. Niets is verloren, want ieder moment kan je opnieuw beginnen

Stemmetjes in je hoofd kunnen lastig zijn. De lastige geven je op je kop omdat je té enthousiast was, té openhartig, té temperamentvol of iets anders waar je ‘té’ voor kunt zetten.

Het is belangrijk om te realiseren dat deze stemmetjes je op een punt in je leven hebben gediend. Op een moment dat het veiliger voor je was om je bijvoorbeeld gedeisd te houden in plaats van je enthousiasme te tonen, of gesloten te zijn in plaats van openhartig. Wellicht was het veiliger om lief en aardig te zijn in plaats van je boosheid eruit te gooien.

Deze stemmen proberen je binnen je veilige zone te houden. En het is heel goed mogelijk dat ze je niet meer dienen, nu je volwassen bent.
Een volgende keer dat de stemmetjes de kop op steken, kijk eens of je met mildheid kan reageren op deze stemmetjes. Bijvoorbeeld door er figuurlijk een liefdevolle arm omheen te slaan of door het te bedanken dat ze je geholpen hebben.

Pas deze bekende NLP tips toe als het piekeren je niet loslaat:
1. zeg je piekergedachten hardop, herhaal ze steeds langzamer pratend zodat je merkt dat het op deze manier wel belachelijk klinkt. Zet er dan een positievere gedachte voor in de plaats en herhaal deze regelmatig.
Je 'herprogrammeert' jezelf zo. Oefenen geeft resultaat!
2. Ga naar het nare gevoel (dat je bij piekeren hebt) in je lichaam en kijk welke beweging het maakt. Zet het gevoel dan buiten je lichaam en draai het om (was het bijv. van beneden naar boven, beweeg het dan van boven naar benden). Zet deze nieuwe beweging weer teug in je lichaam en blijf in de nieuwe richting bewegen. Zo neutraliseer je het nare gevoel. Haal een positieve ervaring uit het verleden naar boven en voel hoe je je daarbij voelde. Blijf dit positieve gevoel door je lichaam bewegen.
Succes!

Iedereen piekert wel eens in het leven als dingen tegenvallen of anders lopen dan je wil.
Het grote verschil tussen piekeraars en mensen die daar nauwelijks last van hebben is: dat deze laatsten zich voorstellen wat er allemaal goed kan gaan, welke mogelijkheden er zijn. Piekeraars zijn vooral bezig met wat er mis kan gaan en roepen dat min of meer over zichzelf af.......de selffulfilling prophecy.

Dus als je ergens tegen op ziet, kijk naar wat jij kunt, wie je steunen, wat je eerder in je leven hebt opgelost en geef jezelf per dag max. 15 min. pieker-tijd. Schrijf alle piekergedachten op die in je opkomen, na 15 min. leg je weg wat je hebt opgeschreven en richt je op je dagelijkse leven.
Succes

1. Hoeveel van de dingen waar ik me zorgen over maakte, zijn ECHT gebeurd?
Deze vraag helpt je om nutteloos gepieker (overbezorgdheid) van zinnig gepieker te scheiden. Ga maar na: hoeveel van waar je bang voor was, is je uiteindelijk ook echt overkomen? Waarschijnlijk kun je weinig concrete voorbeelden noemen.

2. Hoe ERG is het nou eigenlijk?
Vaak voelen we het gevaar van een kogel (reële bedreiging), terwijl er niet meer dan een paintball (‘goedaardige bedreiging’) op ons afkomt. Een paintball tegen je kop krijgen, betekent niet het einde van de wereld. Beschouw de paintball als de alledaagse struggle die gewoon bij het leven hoort.

Wanneer je gedachten opschrijft, ben je ze (vaak) kwijt.
Neem jezelf eens voor om elke ochtend wanneer je wakker wordt, onafgebroken drie pagina's vol te schrijven, met alles dat in je opkomt. Willekeurig, écht alles zoals werk dingen, familieperikelen, filosofische gedachten, nieuwtjes of roddels..
Hoe ongecensureerder hoe beter! Dit proces snoert je innerlijke criticus de mond (ontdekte creativiteitsdeskundige Julia Cameron). In plaats van dat de criticus bepaalt waar jij aan denkt en jou stuurt in gedachten, pak jij nu zelf regie en gooi je er alles uit! De innerlijke criticus wordt daar milder en zachter van.. hij hoeft zich geen zorgen meer te maken (!)
Dit heeft bovendien ook nog iets meditatiefs, want als je schrijft, moet je even bij het rustige schrijftempo blijven..
Gun jezelf deze nieuwe dag start en ontdek dat het een andere start focus brengt.. die het leven zomaar lichter kan maken.

M@rion

Angst kan alleen bestaan in de toekomst.
Schuld kan alleen bestaan in het verleden.
Vrijheid en geluk kunnen alleen bestaan in het NU, in de ervaring.

Wanneer bepaalde gedachten je bezighouden en voor spanning zorgen, kun je onderstaande doen om er meer bewustwording op te krijgen.

Wat is de gedachte die jou belemmerd?
Wanneer deze gedachte 'oppopt', erken dat de gedachte er is. Verwelkom het misschien door bijvoorbeeld: "hallo, ben je er weer" te zeggen.
Voel in je lijf wat deze gedachte met je doet?
Welke emotie hoort bij deze gedachte?
Waar is op dit moment je ademhaling? Is het hoog, je buik, flanken?
Ga na wat het effect van deze gedachte is en maak vervolgens een keuze:
-> Ga ik erin mee?
-> Laat ik het los en maak ik ruimte voor een andere/ nieuwe gedachte?

Als mens denken we (onbewust) in beelden.
De beelden die we scheppen komen veelal voort uit onze gedachten.
Onze gedachten nemen onze fantasie mee en laten ons situaties voor ons zien, voelen en ervaren.

Dit kan heel prettig zijn en leiden tot mooie resultaten in ons leven.

Als we piekeren scheppen we met onze gedachten en gevoelens beelden in ons on(der)bewustzijn die negatieve dingen voorstellen.

Piekeren is dus eigenlijk de verkeerde kant op fantaseren.

Van Eckhart Tolle. Het blijft een klassieker en een enorme aanrader.
Piekeren met angst heeft te maken met de toekomst, piekeren met verdriet heeft te maken met het verleden.
Dit boek laat zien hoe nutteloos het is en hoe je in het hier en nu kunt blijven.

Ga ontspannen liggen, met je handen op je buik. Adem naar je buik toe en richt je aandacht volledig op je ademhaling, zodat je tot rust komt. Door je te concentreren op de adem in de buik, sluit je gedachten buiten. Gedachten zijn als bezoekers die met ons willen praten, en daar heb je niet altijd zin in of dat willen we niet altijd. Maar bezoekers blijven komen. Bij het aandienen van een gedachte, nodig jezelf uit om terug te keren naar je ademhaling. Door volledige concentratie op de adem, ga je niet in op de prikkels die bij je binnen komen. Concentreer je volledig op je buik en adem rustig in en uit.

Bij stress staan je ogen ‘op steeltjes’. Een mooi voorbeeld zijn de stokstaartjes die om zich heen kijken of er gevaar dreigt. Je hart gaat sneller pompen om je spieren te voorzien van bloed en je gaat sneller ademen. Je adrenalinegehalte stijgt. En je brein denkt dat er ieder moment een beer op je pad komt die je moet verslaan. Maar die beer komt niet……. Het zijn vaak je eigen gedachtes die op hol slaan en de spanning in je lijf veroorzaken.

Door even rustig te gaan zitten, je ogen te sluiten, de spieren rondom je ogen en voorhoofd te ontspannen, kom je weer tot rust. Paniekgedachtes kun je dan makkelijker ombuigen naar helpende en relativerende gedachtes.

Focus helpt je uit je piekeren te komen. Hoewel het soms lastig is om je daar op te concentreren.

Kies een tastbare focus zoals het zoeken van witte schelpen op het strand. Er is geen man over boord als het niet gelijk lukt.
Een ander voorbeeld is een kleur kiezen en zoeken welke voorwerpen in jouw omgeving die kleur hebben.
Tijdens je wandeling focussen op welke vogels je tegen komt etc.

Ga op zoek naar wat jou kan focussen.

Succes.

Worstel je met een dilemma? Twijfel je tussen een paar mogelijkheden? Je hoofd zit vol maar je draait rond in cirkeltjes. Wat kan helpen is om op een vel papier twee kolommen te maken. In de linkerkolom noteer je bovenaan kort een beschrijving van de ene mogelijkheid, en in de rechterkolom bovenaan een beschrijving van de tweede mogelijkheid. In beide kolommen vul je vervolgens in wat de korte termijn voordelen en nadelen zijn, en de lange termijn voordelen en nadelen. Zo krijg je een helder overzicht. Je kunt er ook nog voor kiezen om elk argument een cijfer te geven dat weergeeft hoe belangrijk het voor je is. Bijvoorbeeld een 3 voor niet echt belangrijk, een 6 voor best belangrijk, en een 10 voor heel belangrijk.

Plan één of twee vaste momenten per dag waarop je jezelf toestaat om een kwartiertje te piekeren en schrijf al je piekergedachten op. Je zult merken dat je vaak over dezelfde dingen piekert. Als je tussen de piekerkwartiertjes in de neiging hebt om te gaan piekeren, probeer dit dan uit te stellen tot het volgende piekerkwartiertje.

Je hoeft tijdens het piekerkwartier geen oplossingen te verzinnen. Het gaat er vooral om dat je je ergste gedachten en zorgen opschrijft. Na een tijdje zul je merken dat je piekergedachten minder emoties oproepen.

Probeer dit twee weken uit en kijk wat het je brengt.

Zit je vaak in je hoofd en lijk je maar niet los te komen van terugkerende, opdringerige gedachten? Probeer dan eens te kijken naar welk gevoel je hebt op de momenten dat je dit doet. Tracht je denken even los te laten en ga naar je lichaam. Focus je op elk deel van je lichaam en zoek uit of je fysieke gewaarwordingen te maken hebben met een bepaalde emotie, gemis of verlangen. Geef deze ruimte. Misschien door erover te schrijven, of door je tranen te laten gaan. Dat kan enorm opluchten waardoor de drang naar piekeren afneemt. Het is geen snelle oplossing, maar iets wat je moet gaan trainen. Maar het werkt!

Als je veel piekert kan dat je leven erg belemmeren. Vaak komt je er niet toe om dingen aan te pakken en juist dat uitstellen maakt dat iets wat eerst gewoon een taak was een steeds groter probleem gaat worden. De kans is groot dat je jezelf veroordeelt omdat je niet gewoon doet wat je moet doen en steeds minder vertrouwen krijgt in jezelf.
Een tip die ik mijn cliënten vaak geef en die ik voor mezelf ook toepas is "De 5 minuten tip".
Stel je ziet enorm op tegen het opruimen van je kamer of het doen van je administratie , Je kunt er maar niet toe komen om ermee aan de slag te gaan. Er is altijd wel een reden te bedenken om het uit te stellen. Misschien ben je ook bang dat het je niet zal lukken. Pas dan eens de 5 minuten tip toe. Stel bijvoorbeeld op je telefoon een timer in op 5 minuten. Begin aan de taak, doe wat nodig is. Na 5 minuten mag je er mee stoppen.
De ervaring leert dat dit je over de drempel kan helpen en de kans is groot dat je na die 5 minuten door wilt gaan. Zo niet, ook goed: je hebt in ieder geval een stap gezet. Een pas ontstaat door te lopen! (LAO Tse).
Succes!

Kernwaarden
Duidelijkheid over je waarden geeft rust en ruimte. Het geeft
richting aan je leven en helpt keuzes te maken voor de zaken die er
voor jou wezenlijk toe doen. Je kijkt als het ware vanaf een hoger
niveau naar je leven. Niemand kan zeggen welke keuzes jij moet
maken, dat moet je zelf doen.
Dit is een opdracht om uit te zoeken en uitgebreid stil te staan bij
wat voor jou echt belangrijk is in je leven en wat jouw belangrijkste
waarden zijn. Deze waarden zijn een moment opname en liggen
dus niet voor altijd vast.
Je kunt de keuzes die je maakt in je leven afstemmen op de door
jou gekozen waarden. Je legt ze als het ware als een meetlat langs
de activiteiten in je leven. Waar ben je zo druk mee? Zijn dat dingen
die voor jou belangrijk zijn?
Het gaat er nu niet om wat anderen van jou verwachten, maar wat
jij zelf diep van binnen voelt of denkt over jezelf.

Voorbeelden:
Zekerheid, vertrouwen, bescheidenheid, eerlijkheid, flexibiliteit,
innerlijke rust, liefde, verantwoordelijkheid, discipline, macht,
avontuur, zelfvertrouwen, creativiteit, spiritualiteit, toewijding,
uitdaging, schoonheid, gelijkwaardigheid, humor, tolerantie,
samenwerken, loyaliteit, plezier, zingeving, afwisseling, openheid,
optimisme, gezondheid, kennis, integriteit, tolerantie, wijsheid,
zelfkennis, onafhankelijkheid, vriendschap, persoonlijke
ontwikkeling, intimiteit, eenvoud, succes, zorgzaamheid,
ontspanning of waardering.

Vul gerust aan met andere waarden.
1. Kies tien waarden die je aanspreken
2. Kies vervolgens uit deze tien jouw persoonlijke top vijf.
3. Deze vijf vormen op dit moment de belangrijkste waarden in je
leven.
4. Stop ze in je portemonnee of agenda, hang ze goed zichtbaar
in je huis, op de koelkast of het prikbord en gebruik ze op
keuzemomenten.