Assertiviteit tips

Moet je een lastige boodschap overbrengen aan iemand? Iets wat je moeilijk vind bij die ander, maar wat je tot nu toe geslikt hebt?

Wat heel erg helpt in het geven van een lastige boodschap is dat je de persoon eerst verteld wat je erbij ervaart om iets te gaan zeggen: bv. wat ik nu ga zeggen vind ik heel lastig omdat....

Daarna vertel je wat over het belang om het te zeggen. Vaak heeft dat te maken met het behoud van de relatie. Bv. 'Maar toch wil ik het je zeggen omdat ik de relatie belangrijk vind','ik geen dingen voor je wil achterhouden', 'omdat ik niet bitter wil worden', enz..

Vervolgens kom je met je boodschap.

Dit heet het geven van de volledige boodschap. Je zegt iets over jezelf, iets over de relatie en iets over de ander.

Doordat je zo transparant bent in je bedoelingen en je hart zichtbaar wordt, wordt het stukken makkelijker voor de ander jouw boodschap te ontvangen. Succes hiermee. Deze sleutel is echt goud wanneer hij een tweede natuur van je wordt!

Respecteer jezelf

Wanneer je respect hebt voor wie je bent en wat je doet is het makkelijker om je grenzen aan te geven.

Doe een experiment met assertief zijn. Bij een experiment is het mooi om te onderzoeken wat werkt en wat werkt niet voor jou.

Bijv. ga door een winkelstraat lopen en neem je voor een vast lijn te kiezen waar je zo min mogelijk van afwijkt.

Wees je vooral bewust van je lichaam hierin. Wat helpt je om op die lijn te blijven? Wat zorgt ervoor dat je van de lijn afwijkt. Wees je bewust van je lijfelijke signalen! Veel plezier!

Als je niet zo assertief bent kan het zijn dat je daar een flink oordeel over hebt naar jezelf toe.

Je laat je bijv. wéér eens overrulen en daar voel je je steeds onzekerder over, je vindt het stom van jezelf.

Die gedachten zijn niet helpend en maken het probleem alleen maar groter. Ga eens naar een therapeut om samen het onderzoek aan te gaan waar die onzekerheid begonnen is.

Wanneer je in een gesprek overweldigd wordt door de woorden van een ander en even niet meer weet waar jij staat of wat je moet zeggen, bouw dan ruimte voor jezelf in.

Zeg eerlijk: ‘ik merk ik wat overweldigd raak door alle informatie en even niet goed weet waar ik sta. Ik wil dit graag laten bezinken en er op een later tijdstip op terugkomen’.

Dit komt niet zwak over, maar kan juist respect afdwingen vanwege de positie die je inneemt.

Het zorgt er ook voor dat je niet het achteraf gevoel krijgt van ‘had ik maar dit of dat gezegd’.

Op deze wijze kan je goed overdenken wat je wil gaan zeggen. Oefen de boodschap desnoods met een goede vriend(in) zodat je sterk staat in wat je wil gaan zeggen.

Velen van ons vinden het lastig een lastige boodschap over te brengen op een manier die ook helpend is. Deze regels kunnen je helpen bij het aangaan van zo’n confrontatie:

-vertel iets over jouw gevoel: het gevoel waarmee jij het gesprek ingaat. Bv ‘Ik vind het lastig dit nu te zeggen want ben bang dat…’

- vertel iets over de relatie: bv. ‘maar toch wil ik het je vertellen omdat ik een goede relatie met je wil, of een goede samenwerking wil, …’

- vertel iets over de ander: bv. ‘ik begrijp ook wel dat jij het druk hebt, of je heel verantwoordelijk voelt …’
- vertel je boodschap: bv. ‘ik vind het zo moeilijk dat…’

- vertel je behoefte: ‘bv. ‘en ik heb het nodig dat je dat niet meer doet of ik heb het nodig dat je naar mij toekomt ipv achter mijn rug om praat,… ‘

Deze regels zijn goud en kunnen je door elk lastig gesprek heen loodsen. Blijf dicht bij jouw behoefte aan erkenning en het stellen van een grens.

Wanneer de ander inhoudelijk in discussie gaat, kap deze dan vriendelijk af en kom terug op wat jij wilt bereiken met je boodschap. Succes!

Assertiviteit heeft voor mij te maken met het vinden van een balans tussen wat jij nodig hebt en wat de omgeving nodig heeft. Assertiviteit is daardoor echt iets wat op de zogenaamde contactgrens speelt. Het vermogen om te kunnen blijven staan voor wat je wil, is hierin een belangrijke vaardigheid.

Mijn tip gaat over dat 'in je kracht blijven staan'. De oefening die we dan nogal eens aanleren is het vergroten van opmerkzaamheid in het staan of zitten. Voelen dat je staat of zit. Opmerken dat je voeten de grond raken, dat - als je zit - je een rugleuning in je rug als steun ervaart, dat je zit op een vlak, dat je in een omgeving bent. Het lichaam wordt op die manier gebruikt om 'aanwezig te blijven' bij wat jij ervaart en wat je daarmee wil.

Op die manier ervaar je letterlijk de steun van het lijf om te zeggen wat er nodig is en je minder van de wijs te laten brengen.

Grenzen kunnen aangeven begint bij grenzen kunnen voelen.

Vaak komen mensen in mijn praktijk met de wens om beter hun grenzen aan te geven. Vaak weten ze best wat ze hadden willen zeggen of doen in een situatie, maar in de situatie zelf, lukt het niet.

De eerste stap naar grenzen kunnen aangeven is dan ook echt leren voelen wanneer jouw grenzen bereikt zijn en wat dat met je doet. Pas daarna kun je dat overbrengen op de ander.

Als je iets niet wilt stel je dan voor dat jouw ‘nee’ een muur is. ‘Nee, dat wil ik niet!’
Rustig, zonder uitleg.

Als men met argumenten komt om jou over te halen, blijf dan jouw ‘Nee, dat wil ik niet!’ herhalen. Zonder uitleg. Als een muur.

Als je jezelf verdedigt bestaat de kans dat men jouw argumenten onderuit haalt.

Als je standvastig de ‘nee’ als muur ziet zal men na een aantal keer stoppen met hun hoofd te stoten.
Je zal merken dat je respect voor jezelf voelt en dat men respect voor jouw ‘nee’ zal krijgen.

Als men je iets vraagt zeg dan automatisch op een vriendelijke toon:

‘ ik zal erover nadenken en kom erop terug.’

Als je het wilt doen, doe het met liefde.
Zoniet, beschouw jouw ‘nee’ als een muur.

Een aantal sociale vaardigheden wordt samengevat onder het begrip 'assertiviteit'. Deze vaardigheden zijn van groot belang in het voorkomen van stress. Assertief zijn betekent: opkomen voor jezelf zonder de gevoelens en belangen van een ander uit het oog te verliezen. Assertiviteit gaat over:
- 'Nee' zeggen
- Grenzen stellen of aangeven
- Het geven van kritiek, feedback of je mening
- Kritiek of feedback ontvangen
We hebben allemaal een eigen manier waarop we omgaan met sociale situaties. De manier waarop je aangeeft wat je van iets of iemand vindt, wat je wilt, wat je nodig hebt van een ander of wat je juist niet wilt. Er zijn verschillende manieren waarop je assertief kunt zijn. Als het jou lukt om rekening te houden met de gevolgen voor de ander, je de ander uitdrukkelijk in zijn of haar waarde laat en zijn/haar behoeften en wensen respecteert, dan ben je op de juiste manier assertief.
Mensen die zich overwegend op deze manier assertief gedragen zullen minder last hebben van stress.

Assertiever worden?

Als je niet direct antwoord hebt op een vraag of een situatie, neem bedenktijd en zeg dat je er later op terug komt.

Sta eens stil bij wat je ervaart in die situatie, bedenk vervolgens wat je daarvan vindt en besluit dan wat je daarmee wil. Zo kun je in je kracht gaan staan en dit daarna beslist en welbewust inbrengen.

Het boekje: Kom op voor jezelf! van Anne-Lies Hustings.

Herkenbare voorbeelden en oefeningen voor talloze situaties om het heft in eigen hand te nemen en invloed uit te oefenen.

Heb je vaak na een belangrijk gesprek het gevoel dat je niet hebt kunnen zeggen wat je wilde zeggen?

Bespreek het een volgende keer voor met iemand die je vertrouwt. Neem de tijd om het er met hem of haar te hebben over waar het voor jou nu echt om gaat . Je herkent dat vaak door wat er in je lichaam gebeurt als je erover praat. Denk bijvoorbeeld aan de uitdrukking: "Het komt vanuit mijn tenen.. "

Schrijf daarna op een rustig moment voor jezelf op wat je wilt zeggen. Op die manier hoef je op het moment zelf minder te zoeken naar de juiste woorden. Spreek altijd vanuit jezelf, zonder te wijzen naar de ander.

Wat is assertiviteit en wanneer ben je assertief.

Assertiviteit staat voor het recht doen aan jezelf, waarbij je de ander in zijn waarde laat.

Wanneer je je altijd maar voegt en schikt naar die ander of aan het zorgen bent voor die ander en jouw gevoelens niet voelt en/of niet uit, ben je subassertief.

Noodzakelijk is dat je tijdig aangeeft wat voor jou belangrijk is, wat jij graag wilt, waarbij je de ander in zijn waarde laat. De ideale assertieve respons kan jou daarbij helpen.

Zeg ja tegen jezelf.

Als je gewent bent om altijd maar te geven, te helpen, beschikbaar te zijn en ja te zeggen voor anderen wordt het tijd om assertiver te worden.

Zie assertiver dan niet als nee zeggen tegen anderen maar JA zeggen tegen jezelf!

Durf jezelf wat te geven, jezelf te helpen en beschikbaar te zijn voor jezelf. Zeg dus ja tegen jezelf.

Vind je jezelf niet assertief genoeg?

Dik kans dat je denkt dat je de relatie op het spel zet
- als je je mening uit
- als je nee zegt
- als je een verzoek doet
- als je ....[vul maar in]

Maar staat de relatie écht op het spel?
Zou jij iemand 'afschrijven' omdat z/hij duidelijk is?

Trek de stoute schoenen aan, accepteer je verhoogde hartslag,
wees dapper en duidelijk,
en geniet van het resultaat.

Wees je bewust van het verschil tussen assertiviteit en agressiviteit.

Veel mensen denken dat je assertief bent wanneer je alles zegt wat in je opkomt en alleen aan je eigen belangen denkt. Het tegendeel is echter waar!

Als je assertief ben dan kom je op een rustige manier voor jezelf op. En daarbij zorg je ervoor dat je de ander niet onnodig kwetst.

Je beschermt je eigen rechten, maar daarbij respecteer je ook de rechten van een ander! Waak er dus voor dat je niet doorschiet naar agressief gedrag.

Assertief zijn gaat vaak samen met goed communiceren.

Bij assertiviteitsproblemen leer ik mensen eerst een goede communicatie aan want de manier waarop je iets zegt is bepalend voor hoe je over komt. Te onderdanig is niet goed maar te agressief is ook niet goed.

Het is de kunst om zuinig te zijn op de relatie maar zonder jezelf daarin tekort te doen.

Als iemand je iets vraagt hoef je niet meteen te reageren. Je kan zeggen: 'ik zal erover nadenken en kom erop terug!'

 

Als je dan 'ja' zegt, doe het dan met liefde.

 

Zeg je 'nee' stel je dan voor dat jouw 'nee' een muur is. Iemand loopt daar misschien 2x tegenaan maar de derde keer echt niet meer.

Assertief zijn begint met duidelijk te voelen, wat je wilt. Je lichaam helpt je daarbij door aan te geven, of je iets wel of niet wilt. Let daar maar eens op.

 

Als iemand een voorstel doet en je leunt een beetje naar voren of maakt jezelf iets groter, dan is dat waarschijnlijk een 'ja'. Als je naar achteren leunt of jezelf kleiner maakt, is dat waarschijnlijk een 'nee'.

 

Meestal zijn het maar kleine bewegingen, maar ze kunnen je veel vertellen.

Zeg je vaak "ja" tegen een ander en heb je daar achteraf spijt van? Er is geen man over boord. Je kunt er altijd op terug komen.

 

Meestal voel je al heel snel dat je de verkeerde beslissing hebt gemaakt. Ga er dan eens rustig voor zitten en bedenk eens hoe je had willen reageren.

 

Zoek dan contact met degene waar het over gaat en zeg bijvoorbeeld: "Ik heb je beloofd om je een paar dagen te komen helpen. Ik heb hier spijt van. Ik kom daarmee in de knel. Wat ik wel voor je wil doen is.....".

Wil je 'nee' leren zeggen?
Bedenk dat nee zeggen tegen een ander, volledig ja zeggen is tegen jezelf!

Houd de communicatie bij jezelf

Wat wil jij? Wat vind jij? Wat voel jij?

Zolang je de communicatie bij jezelf houdt, is het eenvoudiger om assertief te zijn. Een simpel ‘Ik zou het op prijs stellen als je vaker […]’ of ‘Als je dat soort dingen tegen me zegt dan doet dat me pijn, ik zou je willen vragen daar rekening mee te houden.

 

Zo niet, dan praat ik liever met iemand die me wel respecteert.’

Vermijd aarzeltaal bij ‘nee’ zeggen – ‘Nou, op zich is dat misschien voor nu een beetje onhandig, ik kijk even, uhm...’ – Aarzeltaal verzacht je ‘nee’ niet. Die maakt je boodschap alleen maar minder helder.

 

Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik wil dat niet, ‘Ik heb geen tijd op dit moment’ of ‘Helaas, ik heb andere plannen’. Wees eerlijk en direct. Formuleer eventueel van tevoren wat je precies wilt zeggen.

BEDENKTIJD VRAGEN!

Wanneer iemand je een verzoek doet, neem ruimte en tijd om bij je zelf te voelen of je daar ja of nee op wilt zeggen. Vraag bedenktijd en zeg: ik kom er later op terug.

Een laagje dieper... Stap in een moederrol, of vaderrol voor jezelf.

Dit klinkt misschien vreemd... Maar regelmatig heb ik cliënten die het moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen, vanuit een laag zelfbeeld:
Wie ben ik om hier iets van te zeggen?
Ach maar ze bedoelen het goed...
Alles is beter dan het schuldgevoel dat ik krijg als ik mijn eigen keuzes maak.


Maar heeft zo iemand kinderen, dan komt ineens de leeuw of leeuwin naar boven. 'Maar van mijn kinderen blijven ze af.'

Dat bracht me op een idee. Hoe werkt het, als je jezelf visualiseert als kind, naast, in of achter je, en iemand wil zijn of haar grenzen overschrijden?

Soms is het dan gemakkelijker om de juiste keuzes te maken, om niet te rechtvaardigen wat de ander doet, maar om vol compassie, power en bescherming om te gaan met jezelf.

Want als jij zorgt voor jezelf, kun je zijn wie je echt bent.
En als jij dat durft, zal de wereld je omarmen.

Onderzoek je "ziektewinst".
Ook als je je subassertiviteit wil los laten, kan het zo zijn dat dit niet lukt, omdat je (onbewust) nog voordeel hebt van je subassertieve gedrag. Dit wordt ook wel "ziektewinst" genoemd.

- Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je door je subassertiviteit sommige dingen niet hoeft te doen waar je geen zin in hebt.
- Of dat je door je subassertiviteit aardig gevonden wordt door je ouders, geliefden, of op je werk. En dat je dat eigenlijk wel fijn vindt.

Zodra je weet welke positieve kanten er aan je subassertieve gedrag zitten, kun je mogelijk een alternatief bedenken om dat voordeel te krijgen zonder dat je vast hoeft te blijven aan je subassertieve gedrag.

De volgende vragen kunnen je helpen om "het voordeel" van je subassertiviteit te ontdekken:

- Wat (voor fijns) kan ik doen dankzij de subassertiviteit, wat ik anders niet zou kunnen doen?
- Wat (voor fijns) ontvang ik dankzij de subassertiviteit, wat ik anders niet zou ontvangen?
- Wat kan er misgaan als ik de subassertiviteit niet meer heb?

Oefen met assertief gedrag.
Als je assertiever wilt worden, dan zul je het op een gegeven moment ook in de praktijk moeten gaan doen.

Ga dus oefenen met assertief zijn. Je hoeft niet direct superassertief te zijn, maar je kunt vandaag vast wel iets doen waardoor je net iets assertiever bent dan gisteren. Neem zo stapje voor stapje.

Wees niet té assertief of agressief

Mensen die assertiever willen worden, gaan daar soms in het begin te ver mee. Ze willen hun mening dan doordrukken of eisen dat ze hun zin krijgen. Ze gaan van subassertief naar aggressief. Je wilt juist daar tussenin zitten: assertief.

Gedrag is assertief als je oog hebt voor jouw eigen belangen, zonder over de ander heen te lopen. Probeer dus op een rustige maar duidelijke manier je mening te geven waarbij je ook kunt laten merken dat je de ander ook begrijpt.

Praat vanuit "Ik ..."

Wanneer je wilt aangeven dat het gedrag van een ander jou stoort, dan kun je je zin het beste beginnen met "ik", bijvoorbeeld:

- Ik heb er last van...

- Ik zou het fijn vinden als...

- Ik kan me moeilijk concentreren als...

Probeer "jij-bakken" zoveel mogelijk te voorkomen. Dus niet "Jij bent altijd..." of "kun je niet een keer...".

Mensen voelen zich dan eerder aangevallen. Dus geef aan wat je vindt en wilt vanuit "ik".

Als je assertiever wilt zijn, dan helpt het als jouw lichaamstaal jouw woorden ondersteunt. Ga voor de spiegel staan en oefen je gezichtsuitdrukkingen en handgebaren. Sta stevig op allebei je voeten en ontspan je schouders.

"Het kost je de helft van je leven om te ontdekken dat het leven een doe-het-zelfproject is." - Napoleon Hill

Onthoud dat jij de belangrijkste bouwer van jouw leven bent. Kleine zelfgekozen stappen - hoe simpel ook - brengen je dichter bij een leven dat echt bij je past.

7-daagse Self-Love Affirmatie Challenge

Maandag:
Ik ben het waard om goed voor mezelf te zorgen.

Dinsdag:
Mijn mening is net zo belangrijk als die van anderen.

Woensdag:
Ik verdien respect, liefde en duidelijke grenzen.

Donderdag:
Ik mag het rustig aan doen en toch succesvol zijn.

Vrijdag:
Ik vertrouw op mijn intuïtie en neem beslissingen vanuit kracht.

Zaterdag:
Ik kies bewust voor wat mij energie geeft.

Zondag:
Ik erken mijn groei en ben trots op mijn inspanningen.

Een week lang dagelijks self-love affirmaties herhalen helpt je om je grenzen duidelijker aan te geven, met meer zelfvertrouwen te communiceren en keuzes te maken die écht bij jou passen. Je voelt je steviger, ervaart minder stress en bereikt meer doordat je energie bewuster inzet. Je kunt ze in je agenda schrijven, of op een post-it op een plek ophangen waar je hem regelmatig tegenkomt.

Jouw mening wordt gewaardeerd. In iedere gezonde relatie wordt het op prijs gesteld als je deelt wat jouw mening is. Eerlijk duurt het langst, ook hierin. Deze helpende gedachte kan helpen eerder te vertellen wat je eigenlijk wilt zeggen.

Soms zeggen we “ja”, terwijl iets in ons eigenlijk “nee” voelt.
Vaak ligt daar geen onwil onder, maar een oud patroon: de wens om aardig gevonden te worden, harmonie te bewaren of afwijzing te vermijden.

Probeer eens stil te staan bij dat moment. Wat voel je in je lichaam? Welke gedachte komt op?

Assertiviteit begint niet met het hardop zeggen van “nee”, maar met het opmerken van het deel in jou dat moeite heeft om trouw te blijven aan jezelf. Wanneer je bewuster vanuit jezelf leert kiezen, ontstaat er meer rust, helderheid en oprechte verbinding met jezelf én met anderen.

Moet jij ook zoveel van jezelf? En, hoe bevalt dat? Merk je ook dat de dingen die je moet doen zoveel meer energie vergen dan de dingen die je mag doen? Veel mensen voelen een enorme weerstand zodra ze tegen zichzelf zeggen dat ze ... moeten en ...moeten en ... moeten doen. Eerst moet ik ..... (opruimen, schoonmaken, koken, ...) en dan pas heb ik rust, ben ik goed genoeg, mag ik genieten! Maar echt genieten van de vrije tijd en de activiteit daarna, lukt vaak al niet meer want.... te moe!

En als je dan even een beetje opluchting hebt gevoeld, is dat vaak de volgende dag weer weg want.... dan moet er weer zo veel! We hebben onszelf in een hamster-molentje gehesen waar we in blijven rennen zonder dat er een eind aan komt. Wanneer we uitstappen, merken we dat we geen steek verder zijn gekomen. Alles begint weer van voren af aan.

Neem daarom de tijd om je af te vragen wat je nu werkelijk wilt. Wat wil je eigenlijk bereiken met alles wat je 'moet' van jezelf. Wat vind je echt belangrijk om te doen, om te zijn, om te voelen en te ervaren? Wat geeft jou echt voldoening?
En kun je accepteren dat er grenzen zijn aan wat je per dag voor elkaar krijgt? Kun jij je nog zelf bewust begrenzen en genieten van kleine onverwachte momenten? Is er nog tijd voor spontaniteit?
Is je 'lijst met belangrijke zaken' misschien niet realistisch en veel te lang?
Begrenzen geeft echte rust, voldoening en de vrijheid te doen wat jij op dit moment echt belangrijk vindt.
Maak contact met je hart om te voelen wat jij waardevol vindt. Neem de tijd om te voelen wat je wel en niet wilt doen. Gebruik je denkvermogen om te beslissen wat nu nodig is.

Als je gewend bent om je aan te passen, voelt ‘nee’ zeggen vaak als iemand teleurstellen. Maar jezelf voortdurend wegcijferen bouwt langzaam frustratie, uitputting of zelfs wrok op.
Je hoeft niet grof te zijn om duidelijk te zijn. Grenzen aangeven kan vriendelijk én krachtig tegelijk.

Zeg deze week één keer “ik laat het even bij jou” in plaats van het over te nemen. Kijk wat er gebeurt.

Gebruik de “ik-boodschap”
In plaats van te zeggen “Jij luistert nooit” (wat verwijtend klinkt), zeg je:
"Ik merk dat ik me niet gehoord voel als ik mijn verhaal vertel, en ik zou het fijn vinden als je daar even tijd voor maakt."

Zo blijf je bij je eigen gevoel en wens, zonder de ander meteen in de verdediging te duwen.

Op werk

“Ik begrijp je punt, maar ik zie het zelf anders: …”

“Op dit moment heb ik te veel taken. Kunnen we samen prioriteiten stellen?”

“Ik heb ruimte nodig om mijn werk goed te doen, daarom wil ik dit punt graag even toelichten.”

Privé / persoonlijk

“Ik voel me niet prettig bij deze situatie, daarom wil ik dit graag anders aanpakken.”

“Ik heb even tijd voor mezelf nodig, ik hoop dat je dat begrijpt.”

“Ik wil graag dat je naar me luistert zonder me te onderbreken.”

Algemeen (assertief, zonder aanvallend te zijn)

“Ik hoor wat je zegt, maar dit is wat voor mij belangrijk is: …”

“Nee, dat past nu niet voor mij.” (kort en krachtig, zonder uitleg als dat niet nodig is)

“Ik respecteer jouw mening, maar ik kies ervoor om het zo te doen.”

Tips:

1. Begin met “ik” in plaats van “jij” of “men”. Zo voorkom je dat je aanvallend of verwijtend klinkt.

2. Wees duidelijk en concreet. Weid niet uit naar andere zaken of patronen. Hoe meer je erbij haalt, hoe onduidelijker het wordt.

3. Kies het juiste moment, bijvoorbeeld niet in het bijzijn van andere mensen.

4. Verbaal (woordkeus) en nonverbaal (toon, houding, gelaatsuitdrukking) moeten overeenstemmen. Als je verontschuldigend lachend een boodschap brengt komt deze niet over zoals hij over moet komen.

5. Kies de juiste toon, horend bij de situatie en de persoon. Een kind spreek je anders aan dan je baas.

6. Laat niet alleen weten wat je niet bevalt, maar laat ook weten wat je daarvoor in de plaats zou willen zien.

1. Zeg niet automatisch “ja” denk er eerst over na of je iets wel of niet wilt en zeg dat gewoon.

2. Je mag ook altijd terugkomen op een eerder uitgesproken “ja”. Je mag dat toelichten maar bent niet verplicht je hierover te verontschuldigen. Voel je hier niet schuldig over, je bent niet verantwoordelijk voor de problemen van een ander! Toon wel begrip voor een ander, want “nee” zeggen kan voor een ander lastig zijn.

3. Je kan onderhandelen (nu wil ik het niet, morgen misschien wel)

4. Zeg eerst “nee” en licht daarna pas (eventueel) toe om verwarring te voorkomen.

5. Bedenk geen smoesjes om ergens onderuit te komen, maar blijf eerlijk.

6. Wanneer mensen jouw weigering niet accepteren gaat dat vaak over hun en respecteren ze jouw beslissing dus niet. Blijf je weigering op dezelfde manier herhalen en ga niet in op de argumenten van een ander. Als dat niet helpt kan je aangeven dat je het vervelend vindt dat een ander aan blijft dringen en je wilt dat hij er over ophoudt.

7. Probeer de vorm (de manier waarop) en de inhoud (het verzoek zelf) uit elkaar te houden. Soms worden verzoeken verpakt in argumenten die het je moeilijk maken te weigeren.
Bijvoorbeeld “Ik vraag het jou omdat je dat zo goed kan”. Of “ ik doe ook altijd veel voor
jou” . Zie het argument en het verzoek los van elkaar. Je kan aangeven dat je het leuk
vindt dat ze jou hierin goed vinden of dat ze veel voor jou doen, maar dat je het deze
keer niet wilt doen. Toon ook hierin begrip voor de ander en zeg dat je het zelf ook
jammer vindt.

Gaslighting kan heel verwarrend en uitputtend zijn. Hoe je ermee omgaat hangt af van de situatie (bijvoorbeeld in een relatie, vriendschap of op het werk), maar in het algemeen helpen deze stappen:

1. Herken de signalen
Noteer voor jezelf wanneer iemand iets ontkent of verdraait. Een dagboek of notities kunnen helpen om grip te houden op wat er écht gebeurd is.
Vertrouw op je gevoel: als je keer op keer in de war raakt of aan jezelf gaat twijfelen na gesprekken met die persoon, is dat vaak een teken.

2. Zoek bevestiging buiten de gaslighter
Praat met iemand die je vertrouwt (vriend, familielid, collega, of therapeut).
Een “reality check” bij anderen kan helpen je eigen waarneming te bevestigen.

3. Stel grenzen
Je hoeft niet altijd in discussie te gaan. Soms is het beter om rustig te zeggen: “Ik zie dit anders” en niet verder in te gaan op het verdraaien van feiten.
Als iemand blijft manipuleren, kan afstand nemen nodig zijn.

4. Zorg voor je zelfvertrouwen
Versterk je eigenwaarde door activiteiten te doen waar je kracht uit haalt.
Herinner jezelf eraan dat jouw gevoelens en ervaringen geldig zijn.

5. Overweeg professionele hulp
Gaslighting kan veel schade veroorzaken aan je zelfbeeld. Een psycholoog of coach kan je helpen sterker in je schoenen te staan.
Als het gaat om een relatie of werkplek waar je niet zomaar uit kan stappen, kan begeleiding belangrijk zijn.

👉 Belangrijk: als de situatie voelt als emotioneel misbruik en je merkt dat je welzijn er sterk onder lijdt, kan het nodig zijn om de relatie of context waarin de gaslighting plaatsvindt te heroverwegen.

Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand je bewust laat twijfelen aan je eigen waarnemingen, herinneringen of gevoelens. Het doel is meestal om macht of controle over je te krijgen.

Het kan er bijvoorbeeld zo uitzien:
*Iemand zegt dat iets nooit gebeurd is, terwijl jij zeker weet van wel.
*Je krijgt vaak te horen dat je "te gevoelig" bent of dat je je dingen verbeeldt.
*De ander verdraait feiten of gebeurtenissen zodat jij gaat twijfelen aan je eigen oordeel.

Het effect van gaslighting is dat je steeds minder vertrouwen krijgt in jezelf.

Nee zeggen is voor veel mensen spannend, vooral als je geneigd bent om te pleasen of harmonie te bewaren. Toch is het een krachtige vorm van zelfzorg. Elke keer dat je jezelf toestaat om een grens te bewaken, geef je jezelf respect. En dat is de basis voor echte verbinding met anderen. Schuldgevoel kan daarbij opkomen – zie dat als een oud overlevingspatroon, niet als een waarheid.
Oefen in kleine stappen: Door eerst te oefenen bij mensen waar je een goede band mee hebt. Eventueel kun je zelf zeggen dat je aan het oefenen bent. Dit maakt de drempel lager voor je om daadwerkelijk nee te zeggen. Verleg de grens steeds wat meer voor jezelf en besef je dat het 'spannende gevoel' er bij hoort. En geef jezelf de bevestiging die je nodig hebt; Je mág nee zeggen

Assertief zijn gaat niet alleen over nee zeggen, maar juist ook over het helder uitspreken van je verlangens. Wat zou je graag wél willen? Wat heb je nodig om je prettig of veilig te voelen? Veel mensen benoemen vooral wat ze niet meer willen, maar vergeten aan te geven wat ze verlangen. Door je behoeften duidelijk en liefdevol te verwoorden, wordt het voor de ander makkelijker om rekening met je te houden. Bovendien geef je jezelf toestemming om je plek in te nemen.

Is ''nee'' zeggen een stap te groot omdat je bang bent de ander teleur te stellen? Tip:Probeer dan eens te zeggen: mag ik hier op terugkomen? Zo koop je jezelf tijd om na te denken wat je hier nu eigenlijk écht van vindt!

Je wil de ander te vriend houden. Of je wil aardig gevonden worden. Je wil de ander helpen. Of je wil een conflict vermijden. Je wil de ander niet kwetsen.
Herken je dat? Allemaal mooie eigenschappen....en vergeet daarbij jezelf niet. Belangrijk is dat het in balans is. Dat je daarbij je eigen grens kent én die aan durft te geven. Zou jij meer balans willen in het opkomen voor jezelf? Neem gerust vrijblijvend contact op.

Je grens aangeven kun je leren. Je leert het bij wijze van spreken niet 'op de universiteit' of 'uit een boek' Grenzen herkennen heeft niet persé te maken met kennis of intelligentie. Grenzen ervaren heeft te maken met voelen! Wil jij ook leren voelen waar jouw grens ligt en hoe je die signalen beter kunt leren (h)erkennen? Neem gerust vrijblijvend contact op.

Welke eigenschappen heb je die je graag meer zou willen tonen? Bijvoorbeeld: fijngevoeligheid, creativiteit, vredelievendheid, sportiviteit. Kies een eigenschap, benoemd die en schrijf er een verhaaltje over, wanneer en waar en hoe die eigenschap een keer echt tot uiting kwam. Leg je er dan in de komende weken op toe om die eigenschap in de omgang met anderen meer naar voren te laten komen. Durf jezelf te laten zien! Reflecteer achteraf hoe anderen erop reageerden.

Negatieve gedachten over jezelf zijn vaak de oorzaak dat je moeite hebt om voor jezelf op te komen. Bijvoorbeeld: ik ben minder belangrijk/van waarde/intelligent; mijn behoeften doen er niet toe; een conflict is gevaarlijk.
Ga eens na welke automatische gedachten dat bij jou zijn en reflecteer daarop. Klopt het? Helpt het? Wat kun je er tegenover stellen? Kun je er vrede mee sluiten?

Grenzen stellen is niet altijd ‘nee’ zeggen tegen de ander, maar ‘ja’ zeggen tegen jezelf.
Soms voelt het egoïstisch om voor je eigen tempo, je eigen ruimte of rust te kiezen. Zeker als anderen daar iets van vinden. Maar leven op andermans verwachtingen put je uit.
Je hoeft je keuzes niet altijd uit te leggen, wel te dragen.

Waarin zou jij deze week één stapje dichter bij jezelf kunnen blijven?

Assertief zijn heeft niet altijd met een ander te maken. Het woord betekent in zijn oorsprong: "handhaven" of "aanspraak maken op”. We zijn geneigd om deze betekenissen vooral in relatie met anderen te brengen. Toch kun je assertiviteit oefenen zonder dat er een ander aan te pas komt.

Bijvoorbeeld: hoe sterk handhaaf je je behoefte aan ontspanning tov je ambitie. We kunnen het spannend vinden om ons te handhaven tov van anderen, maar hoe spannend kan het zijn om je te handhaven tov een innerlijke criticus met hoge eisen en verwachtingen?

Maken we bv. aanspraak op de impuls om iets nieuws uit te proberen, zelfs als we niet eens weten wat het nieuwe is? Kunnen we een nieuwe beweging in onszelf handhaven, zodat we kunnen ontdekken wat het nieuwe is? Of ontbreekt de innerlijke ondersteuning? Maken we aanspraak op alles wat er in ons beweegt, of alleen die delen waarvan we hebben geleerd dat ze algemeen geaccepteerd zijn?

Assertiviteit brengt een gevoel van vastberadenheid, een 'ja' naar gebieden die onderbelicht zijn geweest. En die vastberadenheid is nodig om voorbij de ongeschreven wetten te gaan, die bepalen wat je voelt, hoe je denkt en hoe je je gedraagt. Voor de één is het vastberaden kwetsbaarheid toelaten, voor een ander is het een nee zeggen tegen een gedrag waarmee je jezelf ondermijnt.

Een assertieve communicatie begint vaak met hoe je jezelf uitdrukt. In plaats van te zeggen wat de ander verkeerd doet (wat snel defensief overkomt), kun je beter vertellen wat jij voelt, denkt of nodig hebt. Dit maakt het gesprek opener en de kans groter dat de ander je serieus neemt.

Wat kun je doen?
Probeer zinnen te maken die beginnen met:
“Ik merk dat ik...”, “Ik voel me...”, of “Ik heb behoefte aan...”
Bijvoorbeeld:
“Ik merk dat ik het lastig vind als je me onderbreekt, omdat ik dan mijn verhaal niet goed kan afmaken.”

Assertief zijn betekent niet dat je altijd je zin krijgt, maar wel dat je op een duidelijke en respectvolle manier voor jezelf opkomt. Een belangrijke stap daarin is leren om nee te zeggen, zonder je daar schuldig over te voelen.

Wat kun je doen?
Begin klein. Kies een situatie waarin je normaal gesproken zou toegeven terwijl je dat eigenlijk niet wilt – bijvoorbeeld als iemand je vraagt iets over te nemen op je werk terwijl je al vol zit. Probeer in die situatie te zeggen:
“Ik begrijp dat het belangrijk is, maar ik heb nu geen ruimte om dit er nog bij te nemen.”

Oefen dit ook hardop, eventueel met iemand die je vertrouwt. Door te merken dat mensen meestal begripvol reageren als je je grenzen op een rustige manier aangeeft, groeit je zelfvertrouwen.

Wat is assertiviteit eigenlijk op een gezonde manier? Om dat te kunnen ervaren is het belangrijk om contact te kunnen maken met je lichaam. Want je lichaam communiceert met jou via oa emoties en behoeftes. Om te voelen waar je gezonde grens geschonden dreigt te worden, en er dus assertiviteit van je gevraagd wordt, is het goed om je emoties te kunnen voelen die worden aangeraakt door de ander. Daaronder liggen je behoeftes. Een emotie is eigenlijk niets anders dan een vertaling van de behoeftes die in je aanwezig zijn. Je zou kunnen zeggen: dat als je figuurlijk aangeraakt wordt door een ander, er een emotie in jou gertriggerd wordt.Daaronder ligt een behoefte in jou die erkend wil worden. Een manier van assertief zijn, is dus ook 'wacht even, er wordt nu iets in mij aangeraakt, en ik heb een time out nodig om daarachter te komen, dus geef me even een momentje'. Dan wordt de ander je spiegel in plaats van de 'bedreiger' van je gezonde grenzen.

Wanneer je je zelf een 'pleaser' noemt, krijg je vroeg of laat last van je eigen strategie om je geaccepteerd, geliefd en veilig te voelen in relaties met anderen.

Misschien denk je dat het doel van je 'please-gedrag' het welzijn van anderen betreft. "Ik wil het anderen naar de zin maken" en "ik pas me meestal aan aan anderen" zijn veel gehoorde uitspraken. Maar klopt dat wel?

De prijs die je voor je please-gedrag betaalt is hoog. Je eigen behoeftes en wensen komen vaak in het gedrang of zelfs uit het oog worden verloren, door anderen en door jezelf.
Je hebt misschien zelf niet leren nadenken omdat het zo gemakkelijk was mee te gaan in de logica van anderen.
Je bent inmiddels zo gewend de behoeftes en wensen van anderen meer aandacht te geven dan die van jezelf, dat je misschien denkt dat je jezelf kwijt bent geraakt. Dat je niet meer weet wie je bent en wat je nu echt belangrijk vindt en wilt in je leven.

Je vraagt je misschien af of de keuzes die je hebt gemaakt wel echt jouw keuzes zijn geweest? Ga er maar vanuit dat dit wel zo is!
"Ja maar, ik heb me altijd aangepast (aan mijn ouders, partner, collega's) en dat wil ik niet meer! Ik wil mijzelf zijn!"
Je bent altijd jezelf, wie zou je anders zijn?
Je beslist alleen dat je NU, na al die jaren van strategie wilt veranderen. Je bent toe aan een stap in je ontwikkeling, je wilt je waarschijnlijk gelijkwaardig (= net zo veel waard als anderen) opstellen aan anderen.

Gefeliciteerd! Dat is ook precies de bedoeling :-)

Echter, wees erop voorbereid dat je zult moeten leren samenwerken met anderen.
Als jij je eigen behoeftes en wensen net zo serieus wilt nemen als die van anderen, maar dit tot op heden niet gedaan hebt, heb je waarschijnlijk niet geleerd hoe je met elkaar overlegt op een manier die respectvol is. Het betekent dat je toewerkt naar een situatie die goed en acceptabel is voor beide/alle partijen. Omdat je weet dat je deel uitmaakt van een groter geheel (partnerrelatie, gezin, familie, vriendenclub, werk, buurt) en beseft dat jouw belang (behoeftes en wensen) net zo belangrijk zijn als het belang van de ander(en).

Roep je wel eens "nu ben ik aan de beurt!" of "Ik wil voluit leven!"? Dan loop je het risico dat je (onbewust) je eigen belang leidend maakt en je bij het maken van je keuzes het verwijt krijgt dat je geen rekening houdt met anderen.

Waar je je eerst aanpaste uit eigen belang (doel: me veilig en geaccepteerd voelen in de relatie met jou/jullie), maak je nu opnieuw keuzes uit eigen belang en op basis van wat jij nodig hebt.

Herken je wat ik hier schrijf? Goed nieuws: je kunt leren hoe jij je gelijkwaardig opstelt in plaats van onderdanig/minderwaardig of superieur/meerderwaardig!

Ik help je er graag bij!

Assertiever zijn: In je kracht gaan staan
Veel mensen hebben de neiging zichzelf kleiner te maken in sociale of professionele situaties. Dat gebeurt vaak onbewust: je past je houding aan, je kiest je woorden voorzichtig, je glimlacht te veel of vermijdt oogcontact — allemaal manieren om de ander ‘groter’ te maken dan jezelf. Maar assertief zijn betekent juist dat je jouw eigen plek inneemt, met respect voor jezelf én voor de ander. Je hoeft niemand te domineren, maar je hoeft jezelf ook niet te verstoppen.

Wat is assertiviteit?
Assertiviteit is de balans tussen passief en agressief gedrag. Het is durven zeggen wat je vindt, voelt of nodig hebt — op een manier die duidelijk, eerlijk én respectvol is. Als je assertief bent:

Kom je op voor jezelf, zonder over anderen heen te walsen;

Zeg je “nee” zonder schuldgevoel;

Durf je jouw mening te uiten, zelfs als die anders is dan die van de ander;

Straal je innerlijke kracht en zelfrespect uit.

Van ‘klein maken’ naar ‘in je kracht staan’
Veelvoorkomende signalen dat je jezelf kleiner maakt:
Je wacht tot de ander is uitgesproken, ook als je idee er niet meer bij past;

Je verontschuldigt je onnodig (“Sorry dat ik dit zeg maar…”);

Je maakt je fysiek kleiner (gebogen houding, zachte stem);

Je zegt ‘ja’ terwijl je ‘nee’ bedoelt.

Oefeningen om in je kracht te gaan staan
1. De ‘Fysieke Vergelijkingspositie’
Doel: Bewust worden van hoe jij jezelf plaatst t.o.v. de ander.

Oefening:
Stel je voor dat je in een gesprek bent met iemand die je bewondert, of juist intimiderend vindt. Beeld je dan letterlijk in dat jij op een stoel zit die lager is dan die van de ander. Voel eens hoe dat is.
Daarna draai je het om: jij zit hoger. Hoe voelt dat?
En dan: jullie zitten op gelijke hoogte. Dat is de assertieve positie. Je voelt je niet meer dan, maar zeker ook niet minder dan de ander.

Reflectie: Wanneer plaats jij jezelf ‘lager’? En wat doet dat met je gedrag?

2. Ruimte innemen met je lichaam
Doel: Je lichaam trainen om krachtig over te komen – en je er ook zo bij te voelen.

Oefening:

Ga rechtop staan, voeten op schouderbreedte.

Adem rustig en diep in door je neus, uit door je mond.

Breng je schouders naar achter, je borst iets omhoog.

Kijk recht vooruit, met zachte, rustige ogen.

Houd dit 1 minuut vast.
Dit is een zogenaamde power pose — het beïnvloedt je hormonen en zelfvertrouwen positief.

Variant: Doe deze houding vlak voor een moeilijk gesprek, presentatie of sollicitatie.

3. De assertieve zin
Doel: Leren je grenzen aan te geven zonder jezelf te verontschuldigen.

Oefening:
Schrijf drie zinnen op waarin je normaal gesproken te veel omheen praat of je aanpast. Bijvoorbeeld:

“Ik weet niet zeker of het lukt, maar ik kan het proberen…”

“Sorry dat ik het vraag, maar zou ik misschien eerder naar huis mogen?”

Herschrijf ze assertief:

“Ik heb ruimte nodig in mijn planning, dus dit past vandaag niet.”

“Ik wil je iets vragen: is het voor jou oké als ik vandaag eerder vertrek?”

Let op: Geen sorry, geen twijfel. Wel respectvol, eerlijk en duidelijk.

Tot slot: Je kracht is al in je aanwezig
Assertiviteit draait niet om “de ander kleiner maken”, maar om jezelf niet langer kleiner maken dan je bent. Het gaat om innerlijk leiderschap — niet omdat je beter bent dan de ander, maar omdat je evenveel waard bent. In elke ruimte mag jij er zijn, volledig.

“Je hoeft niemand te overschreeuwen om gehoord te worden. Maar je moet wel durven spreken.”

Veel mensen willen beter hun grenzen aangeven, maar vergeten de eerste stap: voel ik mijn grens überhaupt wel?
Je hoeft niet meteen iets te zeggen of uitleg te geven. Het begint met opmerken: “Hé, dit schuurt. Dit wil ik eigenlijk niet.”
Pas als jij jezelf serieus neemt, kun je dat ook aan de ander duidelijk maken.

Vraag: Waar heb je vandaag ‘ja’ gezegd, terwijl je eigenlijk ‘nee’ voelde?

Zodra je iets wilt uitspreken of een grens wilt aangeven, is de manier waarop je dat doet van grote invloed. Door te praten vanuit je eigen beleving – bijvoorbeeld: “Ik voel me overweldigd als er veel tegelijk op me afkomt” – nodig je de ander uit om echt te luisteren. Je vermijdt daarmee beschuldiging of strijd, en blijft dichtbij jezelf. De ander hoeft zich niet te verdedigen, en jij blijft verantwoordelijk voor jouw stuk. Zo ontstaat er meer ruimte voor verbinding én duidelijkheid.

Voordat je assertief kunt zijn naar de ander, is het belangrijk om je bewuster te worden van wat er in jou leeft. Dit doe je door je af te leren stemmen op jezelf; Hoe voel je je op dit moment? Wat triggert je misschien? Wat is belangrijk voor jou in een bepaalde situatie?
Veel mensen reageren automatisch of passen zich aan, zonder stil te staan bij hun innerlijke ervaring. Als je oefent om regelmatig contact te maken met wat je in je lijf ervaart, wat je voelt en wat je intuïtie je vertelt, dan ontstaat er vanzelf meer helderheid. Dan kun je steeds beter onderscheiden wat belangrijk is voor jou en waar je grens ligt?
Assertiviteit begint met luisteren naar jouw waarheid.