Wat zeg je wel? Communicatietips bij de diagnose kanker
Je hoort het nieuws via een appje, via via of tijdens een onverwacht belletje. Een goede vriend, collega, buurvrouw: de diagnose kanker. Terwijl je probeert te bevatten wat dit betekent, schiet er ook meteen iets anders door je hoofd: Wat moet ik zeggen? Wat kan ik doen?
Het is precies dat ongemak waar veel mensen last van kunnen hebben. Over de stiltes, de onhandige opmerkingen, de clichés en vooral: over wat mensen met de diagnose kanker echt nodig hebben van de mensen om hen heen.
Want niemand leert je hoe je steun biedt als het leven op zijn kop staat. Toch willen we dat allemaal kunnen doen: er zijn. Maar hoe dan?
Luister actief, zonder te willen oplossen
Probeer echt te luisteren, zonder het gesprek te sturen of meteen oplossingen te bieden. Je hoeft de pijn niet op te lossen, je mag die gewoon samen dragen.
Tip: Gebruik zinnen als:
“Ik hoor dat het veel is voor je.”
“Wat raakt je het meest op dit moment?”
Laat ruimte voor stilte
Stilte kan ongemakkelijk voelen, maar is vaak nodig. De diagnose kanker roept intense emoties op. Stilte is geen zwakte, het is ruimte om iets te laten binnenkomen.
Tip: Wees aanwezig, maak oogcontact, adem rustig mee. Je aanwezigheid is genoeg.
Vraag wat iemand nodig heeft – vandaag
De behoefte verandert vaak van moment tot moment. Wat gisteren prettig was, kan vandaag te veel zijn.
Voorbeelden:
• “Heb je behoefte aan afleiding of wil je er juist over praten?”
• “Wat kan ik nu voor je betekenen?”
Wees eerlijk als je het lastig vindt
Je kwetsbaarheid maakt je menselijk, niet ongeschikt.
“Ik vind het moeilijk om de juiste woorden te vinden, maar ik ben er wel.”
Door dit te benoemen, neem je de spanning weg voor jullie beiden.
Pas je communicatie aan iemands stijl aan
De één wil praten, de ander liever appen. De één wil diepgaande gesprekken, de ander luchtigheid. Kijk wat past bij de persoon vóór je.
Vraag eventueel: “Wat vind jij fijn qua contact de komende tijd?”
Blijf contact houden – zonder druk
Veel mensen haken na verloop van tijd af. Juist in de periode na de behandelingen, of als iemand terminaal is, is contact belangrijk. Maar: houd het licht, op maat en vrijblijvend.
Tip:
• Stuur een kaartje zonder vraag.
• App: “Ik denk aan je, geen reactie nodig.”
Normaliseer emoties en veranderlijkheid
Mensen met de diagnose kanker gaan vaak door een emotionele achtbaan. Ze mogen zich de ene dag krachtig voelen, en de volgende dag intens vermoeid. Help ze om zich niet schuldig te voelen over hoe ze zich voelen.
“Het is logisch dat je je zo voelt. Alles wat je voelt, mag er zijn.”
Blijf trouw aan jezelf
Soms proberen mensen ‘de ideale helper’ te zijn, maar daardoor wordt het contact ongemakkelijk of onecht. Blijf wie je bent. De ander heeft daar het meeste aan.
“Ik weet niet altijd hoe ik het moet doen, maar ik wil er voor je zijn zoals ik ben.”
Durf te vragen naar het onbespreekbare
Als de band sterk genoeg is, durf dan ook thema’s aan te snijden die vaak onbesproken blijven: angst, eenzaamheid, sterfelijkheid.
“Maak je je zorgen over wat er nog komt?”
“Zijn er dingen die je wilt delen of regelen?”
Let op: dit vraagt veiligheid, en het juiste moment.
Zorg dat je zelf in balans blijft
Zorgdragen voor een ander kan uitputtend zijn. Zonder zelfzorg geen lange termijn ondersteuning.
Ben je bewust van je grenzen: wees eerlijk over wat je kunt doen zonder aan jezelf voorbij te gaan.
Samengevat
Goede communicatie bij de diagnose kanker gaat over aanwezigheid, afstemming, echtheid en flexibiliteit. Er is geen perfecte manier. Maar door echt te luisteren, ruimte te geven en trouw te blijven aan jezelf, geef je vaak precies wat nodig is: menselijkheid.
Wil je meer weten over wat je als naaste kunt doen? Of wil je zelf ondersteuning bij alles wat op je afkomt, als patiënt of als betrokken ander?
Lindsay Kersten-Benders biedt professionele psychosociale begeleiding voor mensen met kanker en hun naasten, zowel tijdens als na de diagnose. Je staat er niet alleen voor.
Je hoort het nieuws via een appje, via via of tijdens een onverwacht belletje. Een goede vriend, collega, buurvrouw: de diagnose kanker. Terwijl je probeert te bevatten wat dit betekent, schiet er ook meteen iets anders door je hoofd: Wat moet ik zeggen? Wat kan ik doen?
Het is precies dat ongemak waar veel mensen last van kunnen hebben. Over de stiltes, de onhandige opmerkingen, de clichés en vooral: over wat mensen met de diagnose kanker echt nodig hebben van de mensen om hen heen.
Want niemand leert je hoe je steun biedt als het leven op zijn kop staat. Toch willen we dat allemaal kunnen doen: er zijn. Maar hoe dan?
Luister actief, zonder te willen oplossen
Probeer echt te luisteren, zonder het gesprek te sturen of meteen oplossingen te bieden. Je hoeft de pijn niet op te lossen, je mag die gewoon samen dragen.
Tip: Gebruik zinnen als:
“Ik hoor dat het veel is voor je.”
“Wat raakt je het meest op dit moment?”
Laat ruimte voor stilte
Stilte kan ongemakkelijk voelen, maar is vaak nodig. De diagnose kanker roept intense emoties op. Stilte is geen zwakte, het is ruimte om iets te laten binnenkomen.
Tip: Wees aanwezig, maak oogcontact, adem rustig mee. Je aanwezigheid is genoeg.
Vraag wat iemand nodig heeft – vandaag
De behoefte verandert vaak van moment tot moment. Wat gisteren prettig was, kan vandaag te veel zijn.
Voorbeelden:
• “Heb je behoefte aan afleiding of wil je er juist over praten?”
• “Wat kan ik nu voor je betekenen?”
Wees eerlijk als je het lastig vindt
Je kwetsbaarheid maakt je menselijk, niet ongeschikt.
“Ik vind het moeilijk om de juiste woorden te vinden, maar ik ben er wel.”
Door dit te benoemen, neem je de spanning weg voor jullie beiden.
Pas je communicatie aan iemands stijl aan
De één wil praten, de ander liever appen. De één wil diepgaande gesprekken, de ander luchtigheid. Kijk wat past bij de persoon vóór je.
Vraag eventueel: “Wat vind jij fijn qua contact de komende tijd?”
Blijf contact houden – zonder druk
Veel mensen haken na verloop van tijd af. Juist in de periode na de behandelingen, of als iemand terminaal is, is contact belangrijk. Maar: houd het licht, op maat en vrijblijvend.
Tip:
• Stuur een kaartje zonder vraag.
• App: “Ik denk aan je, geen reactie nodig.”
Normaliseer emoties en veranderlijkheid
Mensen met de diagnose kanker gaan vaak door een emotionele achtbaan. Ze mogen zich de ene dag krachtig voelen, en de volgende dag intens vermoeid. Help ze om zich niet schuldig te voelen over hoe ze zich voelen.
“Het is logisch dat je je zo voelt. Alles wat je voelt, mag er zijn.”
Blijf trouw aan jezelf
Soms proberen mensen ‘de ideale helper’ te zijn, maar daardoor wordt het contact ongemakkelijk of onecht. Blijf wie je bent. De ander heeft daar het meeste aan.
“Ik weet niet altijd hoe ik het moet doen, maar ik wil er voor je zijn zoals ik ben.”
Durf te vragen naar het onbespreekbare
Als de band sterk genoeg is, durf dan ook thema’s aan te snijden die vaak onbesproken blijven: angst, eenzaamheid, sterfelijkheid.
“Maak je je zorgen over wat er nog komt?”
“Zijn er dingen die je wilt delen of regelen?”
Let op: dit vraagt veiligheid, en het juiste moment.
Zorg dat je zelf in balans blijft
Zorgdragen voor een ander kan uitputtend zijn. Zonder zelfzorg geen lange termijn ondersteuning.
Ben je bewust van je grenzen: wees eerlijk over wat je kunt doen zonder aan jezelf voorbij te gaan.
Samengevat
Goede communicatie bij de diagnose kanker gaat over aanwezigheid, afstemming, echtheid en flexibiliteit. Er is geen perfecte manier. Maar door echt te luisteren, ruimte te geven en trouw te blijven aan jezelf, geef je vaak precies wat nodig is: menselijkheid.
Wil je meer weten over wat je als naaste kunt doen? Of wil je zelf ondersteuning bij alles wat op je afkomt, als patiënt of als betrokken ander?
Lindsay Kersten-Benders biedt professionele psychosociale begeleiding voor mensen met kanker en hun naasten, zowel tijdens als na de diagnose. Je staat er niet alleen voor.
